Chlorek sodu (NaCl) jest związkiem chemicznym, który znajduje szerokie zastosowanie w medycynie, choć często kojarzony jest z solą kuchenną, której główny składnik stanowi. Sprawdź, czym dokładnie jest chlorek sodu i w jakiej formie można go przyjmować.
Chlorek sodu jest substancją, którą można znaleźć w naturze jako składnik mineralny. Najczęściej jednak kojarzy się z preparatem medycznym, który można dostać w każdej aptece. Odpowiednie stężenie chlorku sodu może przynieść bardzo wiele korzyści zdrowotnych. Najczęściej występuje w postaci soli fizjologicznej służącej jako płyn do przemywania oczu, przepłukiwania nosa oraz jako składnik szpitalnych kroplówek. Jest to środek tak popularny, że warto szerzej poznać jego zastosowanie, sposób prawidłowego dawkowania, ale także skutki ewentualnego przedawkowania.
Jakie działanie wykazuje chlorek sodu?
W każdej medycznej encyklopedii można znaleźć informacje o tym, że za właściwości, jakie wykazuje chlorek sodu, odpowiadają jony sodowe i chlorkowe. Z kolei sód uznawany jest za bardzo istotny elektrolit płynu pozakomórkowego. Chlor to z natomiast anion tej substancji. Te właściwości są bardzo ważne dla funkcjonowania organizmu człowieka, ponieważ chlorek sodu wspiera właśnie zachowanie równowagi elektrolitycznej płynów ustrojowych.
Zastosowanie chlorku sodu
W przemyśle spożywczym związek stosuje się przy produkcji soli kuchennej. Niejednokrotnie można znaleźć go również w innych produktach jako wzmacniacz smaku. W branży medycznej chlorek sodu można spotkać w postaci roztworu. Także kosmetyka wykorzystuje odpowiednie stężenie tego chlorku do wytwarzania soli do kąpieli. W tym ostatnim przypadku wykazuje on działanie odprężające, relaksacyjne i łagodzące obrzęki.
Prozdrowotne działanie chlorku sodu
Pacjentom podaje się chlorek sodu w celu podtrzymania właściwego ciśnienia krwi lub usprawnienia działania układu nerwowego. Substancja ta bardzo przydaje się przy oczyszczaniu i przemywaniu ran. Do takiego zewnętrznego stosowania należy wykorzystać roztwór NaCl 0,9%. Jest to także roztwór stanowiący niezbędne wyposażenie każdego świeżo upieczonego rodzica, ponieważ zaleca się przemywanie oczu noworodkom właśnie solą fizjologiczną w ramach codziennej higieny.
Właściwości chlorku sodu
Chlorek sodu bardzo często zaleca się pacjentom z ostrymi biegunkami lub wymiotami, w wyniku których może dojść do odwodnienia. Dobroczynne działanie chlorku polega wówczas na wyrównaniu poziomu elektrolitów w organizmie. Preparaty, które mają go w swoim składzie, często wykazują właściwości łagodzące podrażnienia błony śluzowej np. nosa czy zatok.
Jak dawkować preparaty z chlorkiem sodu? Najważniejsze wskazania
Pomimo tego, że NaCl wykazuje szereg właściwości korzystnych dla zdrowia, zażywanie go w nadmiarze może być szkodliwe. Należy zachować ostrożność i rozwagę w jego dawkowaniu, a także przestrzegać w tym względzie zaleceń lekarza. Przedawkowanie soli kuchennej może prowadzić do wzrostu nadciśnienia tętniczego, a ponadto do zaburzeń gospodarki elektrolitowej.
Zalecana dawka chlorku sodu w ciągu dnia
Przyjmuje się, że dzienna bezpieczna dawka w przypadku dorosłego człowieka wynosi w przybliżeniu 5 gramów, Badania dowodzą jednak, że w Polsce spożywa się ponad dwa razy tyle chlorku sodu każdego dnia.
W przypadku fizjologicznego roztworu soli zalecane dawki kształtują się następująco:
- podanie dożylne 1–4l/d z prędkością do 500 ml/h;
- w postaci kropli do oczu: 3–4 razy dziennie po 1 kropli;
- w formie inhalacji: 1 ampułka 2–4 razy dziennie.
Przeciwwskazania do stosowania chlorku sodu
Chlorku sodu nie powinno się zażywać przede wszystkim w przypadku niewydolności nerek. Przeciwwskazaniem jest także wysokie ciśnienie, przewodnienie organizmu, obrzęk płuc czy predyspozycje do różnych innych obrzęków. Jeśli borykasz się z problemami z układem sercowo-naczyniowym także nie powinieneś stosować tej substancji. Krople do oczu należy aplikować przynajmniej z 10-minutowym odstępem.
Możliwe działania niepożądane
Chlorek sodu często wchodzi w interakcję z innymi lekami. Z tego powodu przed jego przepisaniem zawsze należy poinformować lekarza (a w przypadku konieczności podłączenia kroplówki personel szpitala) o wszystkich aktualnie przyjmowanych lekarstwach. Kiedy pacjent nie jest przytomny, taki obowiązek spoczywa na jego bliskich.
Do najważniejszych skutków ubocznych działania chlorku sodu zaliczają się:
- nudności i wymioty;
- podwyższona temperatura;
- bóle i zawroty głowy;
- uczucie niepokoju i lęku;
- zwiększone napięcie skóry;
- częste skurcze.
W skrajnych przypadkach nadużycie chlorku sodu może prowadzić do śpiączki. Przy aplikacji roztworu do oka zdarzają się czasami nieznaczne podrażnienia.
Czy chlorek sodu może uczulać?
Związek ten w większości przypadków nie wywołuje podrażnień czy reakcji alergicznych. Roztwór soli fizjologicznej pozostaje obojętny wobec tkanek.
Chlorek sodu to nieorganiczny związek chemiczny powszechnie występujący i dostępny w różnych dziedzinach życia człowieka. Bez problemu dostaniesz go jako lek bez recepty w każdej aptece. Warto znać jego szerokie zastosowanie, ponieważ skutecznie uzupełnia niedobory elektrolitowe organizmu i dawkowany prawidłowo wspomaga jego właściwe funkcjonowanie.
Zobacz też:
- Płyn Ringera. Do czego służy ten roztwór?
- Dicortineff – antybiotyk stosowany miejscowo do oczu lub uszu. Działanie, wskazania i przeciwwskazania
- Czy niedobór sodu jest niebezpieczny? Dowiedz się, jak objawia się brak tego pierwiastka
- Gliceryna – roślinny składnik popularny w kosmetyce i przemyśle farmaceutycznym. Poznaj jej właściwości i zastosowanie!
- Skolina – zastosowanie, dawkowanie, skutki niepożądane
- Zioła na podniesienie ciśnienia tętniczego krwi
- Nalokson – substancja przeciwdziałająca opioidom. Jak dokładnie działa chlorowodorek naloksonu jako roztwór?
- Lidokaina i jej zastosowania. Jak uzyskać miejscowe znieczulenie i na jakie działania niepożądane należy uważać?
