Płyn Ringera, zwany też roztworem Ringera, to płyn infuzyjny stosowany w przypadku zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i zaburzeń elektrolitowych. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się o nim więcej.
Roztwór Ringera to lek iniekcyjny dożylnie zawierający wodny roztwór soli mineralnych. Jego nazwa pochodzi od twórcy płynu, brytyjskiego farmakologa Sydneya Ringera. Przeczytaj, do czego służy roztwór i jakie ma zastosowanie w medycynie.
Płyn Ringera. Jak stosuje się go w medycynie i jak dawkować ten lek?
Roztwór lub płyn Ringera to rodzaj płynu medycznego stosowanego w infuzji dożylnej za pomocą kroplówki. Jest krystaloidem izotonicznym w stosunku do krwi. Znaczy to, że w kontakcie z innym roztworem przez błonę półprzepuszczalną pozostanie z nim w osmotycznej równowadze dynamicznej. Płyn jest izotoniczny do osocza krwi i podawany dożylnie nie zaburza nawodnienia organizmu. Może być więc bezpiecznie stosowany nawet w długotrwałej terapii kroplówkowej.
Do jego podstawowych działań należą właściwości farmakokinetyczne takie jak:
- krótkotrwałe zwiększenie objętości płynu w przestrzeni wewnątrznaczyniowej;
- nawodnienie w stężeniach bliskich do fizjologicznych;
- dostarczenie podstawowych elektrolitów.
Skład i właściwości fizykochemiczne płynu Ringera
Litr płynu Ringera zawiera:
- 8,6 g chlorku sodu;
- 0,3 g chlorku potasu;
- chlorek wapnia w różnym stężeniu (0,48 g sześciowodnego chlorku wapnia lub 0,333 g dwuwodnego chlorku wapnia lub 0,243 g bezwodnego chlorku wapnia);
- wodę do wstrzykiwań.
Odpowiada to następującym stężeniom jonów:
- 147,2 mmol/l jonów sodu Na+;
- 4,0 mmol/l jonów potasu K+;
- 2,0 mmol/l jonów wapnia Ca2+;
- 155,7 mmol/l jonów chlorkowych Cl-.
Płyn Ringera ma pH w zakresie od 5,0 do 7,5 i osmolarność na poziomie 309 mOsmol/l. Roztwór Ringera nie ma jednej receptury, zachowuje jednak pewne proporcje w składzie. Preparaty mogą się różnić składem ilościowym i modyfikacjami. Do roztworu często dodaje się mleczan, mleczan z glukozą (leczenie oparzeń), octan sodu czy wodorowęglan sodu. Istnieje też hipertoniczna wersja płynu Ringera. Skład elektrolitowy odpowiada składowi płynu zewnątrzkomórkowego.
Zastosowanie w medycynie
Podanie płynu Ringera w infuzji wspomaga leczenie zaburzeń elektrolitowych i przywraca równowagę kwasowo-zasadową w organizmie człowieka. Komórki odzyskują prawidłowe warunki osmotyczne i są w stanie wrócić do normalnego działania. Płyn lekko zwiększa kwasowość krwi, ma bowiem dość wysokie stężenie chlorków w składzie. Jego podanie wywołuje efekt hemodynamiczny, czyli krótkotrwałe zwiększenie objętości płynu w łożysku naczyniowym komórek.
Płyn Ringera jest podawany w kroplówce za pomocą wlewów dożylnych
Dawka zależna jest od wieku, masy ciała, stanu zdrowia oraz innych indywidualnych cech pacjenta. Średnia dawka dobowa wynosi 40 mililitrów na kilogram masy ciała — są to parametry dla osób dorosłych. Właściwe dawkowanie musi więc ustalać lekarz prowadzący. Zwiększone dawkowanie jest stosowane u pacjentów wymagających szczególnie intensywnej terapii, np. w okresie zabiegach chirurgicznych. U seniorów i dzieci stosuje się mniejsze dawki. Płyn Ringera jest podawany w tempie do 5 mililitrów na kilogram masy ciała na godzinę, czyli prawie dwie krople na minutę.
Roztwór najczęściej stosowany jest kiedy potrzeba wypełnić łożysko naczyniowe (właściwości krótkotrwałe zwiększające objętość płynu), kiedy występuje silne odwodnienie izotoniczne i hipotoniczne, oraz kiedy organizm potrzebuje pomocy w przywróceniu równowagi kwasowo-zasadowej. Odpowiednie dawkowanie płynu Ringera ma na celu pełne zaspokojenie dobowe na płyny. W trakcie podawania infuzji należy monitorować poziom diurezy i osmolarność surowicy i moczu.
Wskazania do zastosowania wlewu dożylnego z płynem Ringera to między innymi:
- odwodnienia izotonicznego dowolnej przyczyny;
- odwodnienia hipotonicznego;
- hipochloremii;
- zasadowicy hipochloremicznej;
- hipowolemii na skutek oparzeń i wstrząsu krwotocznego;
- hipowolemii pooperacyjnej.
Roztwór wykorzystuje się również jako rozcieńczalnik i rozpuszczalnik leków i koncentratów elektrolitycznych.
Mleczan Ringera
Płyn Ringera jest preferowanym roztworem do infuzji w przypadku choroby oparzeniowej. Wykorzystuje się wtedy mleczan Ringera, czyli roztwór Ringera z dodatkiem mleczanu. Taka mieszanka ma buforujące właściwości w kwasicy niemleczanowej.
Interakcje i przeciwwskazania. W jakich przypadkach należy zachować ostrożność przy stosowaniu roztworu Ringera?
Płynu Ringera bezwzględnie nie wolno podawać u pacjentów przewodnionych, czyli zatrutych wodą.
Na liście potencjalnych przeciwwskazań znajdują się zaburzenia takie jak:
- odwodnienie hipertoniczne;
- niewydolność nerek;
- hipernatremia (niedobór sodu we krwi);
- hiperkaliemia (nadmiar potasu we krwi);
- niewydolność serca;
- obrzęk płuc;
- obrzęki ogólne;
- nadciśnienie;
- rzucawka.
Ze względu na wysoką zawartość chlorku sodu w roztworze istnieje ryzyko pojawienia się objawów hiperchloremii. Jeśli sytuacja jest jednak pod stałą opieką lekarza, stosowanie płynu Ringera powinno być całkowicie bezpieczne.
Płyn Ringera może zobojętniać leki zawierające substancje takie jak fosforany, szczawiany, węglany i dwuwęglany. Ostrożność powinni zachować też pacjenci stosujący na stałe kortykosteroidy i diuretyki tiazydowe. O ich stosowaniu należy więc poinformować lekarza. Płynu Ringera nie należy przetaczać tym samym zestawem, którym przetacza się krew przy transfuzji. Istnieje wtedy ryzyko wykrzepiania, czyli powiązania wapnia z cytrynianami. Brak interakcji i przeciwwskazań do podawania płynu Ringera przy karmieniu piersią.
Zobacz też:
- Chlorek sodu jako roztwór i popularny lek. Na co pomaga izotoniczny roztwór chlorku sodu?
- Natrii hydrogenocarbonas – soda oczyszczona. Dawkowanie, zastosowanie i przeciwwskazania. Co warto wiedzieć o tej substancji?
- Ebrantil – zastosowanie, dawkowanie i przeciwwskazania. Zobacz, co trzeba wiedzieć o tym leku!
- Kwasica mleczanowa. Rozpoznanie kwasicy, objawy i leczenie.
- Czy niedobór sodu jest niebezpieczny? Dowiedz się, jak objawia się brak tego pierwiastka
- Leki w ratownictwie medycznym – co może podać ratownik? [LISTA]
- Kwas traneksamowy. Co to za substancja i jakie są powody do stosowania kwasu traneksamowego?
- Spasmalgon – roztwór do wstrzykiwań, dawkowanie, działanie. Co warto wiedzieć o tym leku?