Ile zarabia ratownik medyczny w Polsce? Sposoby wyliczania pensji

To, ile zarabia ratownik medyczny w Polsce, było i zapewne długo będzie przedmiotem gorącej debaty publicznej. Wynagrodzenia w tym sektorze nie oddają w pełni zakresu odpowiedzialności, stresu i wysiłku. Przekonaj się, jak wyceniana jest praca personelu!

Papier przyjmie wszystko, a deklaracje czy rozmaite wyliczenia często nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością. Tak można krótko podsumować temat zarobków za dyżury na SOR-ach i wyjazdy w karetkach pogotowia ratunkowego. Formalnie do określenia tego, ile zarabia ratownik medyczny w Polsce, służy ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. 

Minimalne wynagrodzenie ratownika medycznego

Wszystko zależy od rodzaju umowy. Szczegółowe regulacje dotyczą jedynie pracowników zatrudnianych na etat. W przypadku cywilnoprawnych kontraktów to strony ustalają warunki. Dlatego za minimalne wynagrodzenie ratownika medycznego należy uznać ustawową stawkę minimalną. Takie propozycje wciąż padają, choć należą do rzadkości.

W praktyce większość osób pracuje na indywidualnych kontraktach, a nie na podstawie umowy o pracę na etat. Dopiero pod koniec 2021 r. ratownicy medyczni zostali ujęci w przepisach jako jedna z zaszeregowanych grup zawodowych, a nie osoby wykonujące „inny zawód medyczny”. Najczęściej stawki oscylują wokół 25–40 zł/h brutto. System finansowania bazuje na tzw. dobo karetkach – tylko że sumy przekazywane przez NFZ idą nie tylko na pensje, ale też zakup leków, sprzętu czy utrzymanie pojazdów.

Istnieją również dofinansowywania na ratownictwo medyczne z Unii Europejskiej. Niestety sytuacja ma się tak samo jak powyżej, i tylko niewielka część z dofinansowań jest przeznaczona na pensje.

Od czego zależą zarobki ratownika medycznego?

Wynagrodzenia w kraju, w przeciwieństwie do zakresu obowiązków, nie są jednolite. O tym, ile zarabia ratownik medyczny w Polsce, decydują przede wszystkim:

• staż pracy;
• lokalizacja;
• poziom wykształcenia;
• liczna przepracowanych godzin.

Statystycznie najwięcej zarabia personel z Małopolski, Śląska i Wielkopolski. Kto i kiedy może zostać ratownikiem medycznym, jakie będzie miał zadania i uprawnienia? O tym decydują głównie:

• ustawa z 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym;
• rozporządzenie ministra zdrowia z 16 grudnia 2019 roku w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego.

Ile zarabia ratownik medyczny w Polsce – podstawy prawne

Ważne dla pracowników na etacie. We wspomnianej we wstępie ustawie znajduje się tzw. współczynnik pracy – jego wartość należy pomnożyć przez kwotę bazową. Wysokość kwoty bazowej to przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w roku poprzednim według Głównego Urzędu Statystycznego. Czyli o tym, ile zarobi ratownik medyczny w Polsce w 2023 roku – o ile otrzyma umowę o pracę! – zależy od tego, ile wyniesie średnia krajowa za rok 2022. I tak samo w latach kolejnych.

Protest ratowników 2021

Poziom współczynnika pracy określającego zarobki był jednym z głównych powodów głośnego protestu w 2021 r. Całą akcję nazywano czasami „Białe Miasteczko 2.0”. Ustalenia decydujące o tym, ile zarabia ratownik medyczny w telegraficznym skrócie:

• wzrost współczynnika pracy z 0,73–0,81 do 0,94;
• podwyżki płac o 27–41 procent;
• wzrost wynagrodzeń z 3772,25–4185,65 zł do 5322,78 brutto.

Widełki płac z badania wynagrodzeń

Ponad 2 miliony ludzi wzięło udział w Ogólnopolskim Badaniu Wynagrodzeń w styczniu 2022 r. Internetową ankietę wypełniło 172 ratowników medycznych. Czy to wystarczająco reprezentatywna to próba? Nie do końca – i nie chodzi wyłącznie o liczby. Trudno ustalić, ile zarabia ratownik medyczny w Polsce, skoro prawo dopuszcza tak różne formy zatrudnienia. Zanim przejdziesz do kwot podanych przez koleżanki i kolegów po fachu, zwróć jeszcze uwagę na poniższe fakty:

• według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w ramach Państwowego Ratownictwa Medycznego pracuje niespełna 13 tys. osób, tworzących blisko 1500 zespołów;
• około 10 000 członków personelu wykonuje zawód ratownika medycznego. Jak wielokrotnie podkreślali przedstawiciele branży medycznej i związków zawodowych – to jakieś 15 tys. za mało, by system działał wydajnie, gdyby wszyscy pracowali tylko na etacie;
• wielu ratowników medycznych pracuje według stawek godzinowych. Te zaczynają się na poziomie minimalnej krajowej, 23,50 zł;
• ze względu na kontrakty, braki w zespołach i niskie stawki, duża część personelu znacznie przekracza standardowy wymiar godzinowy. Ratownicy medyczni poświęcali nawet ponad 300 godzin w miesiącu na pracę, „by uzbierać na godne życie”.

Z różnych powodów do danych deklaratywnych należy podchodzić z dużą dozą ostrożności. Niezbędne zastrzeżenia już padły, pora wrócić do liczb. Obecnie ratownik medyczny w Polsce zarabia średnio 4860 złotych brutto, czyli na rękę otrzymuje 3643 zł miesięcznie. Ta kwota jest medianą zarobków przedstawicieli zawodu, którzy podali informacje o swoim wynagrodzeniu na początku 2023 roku.

W tej chwili szacuje się, że od lipca 2023 r. ratownik medyczny będzie zarabiał około 5965,38 zł brutto. 

Dodatkowe dane warte uwagi (obecnie):

• 50% ratowników medycznych może liczyć na zarobki w widełkach 4000–4860 zł miesięcznie brutto;
• 25% uczestników badania zarabia mniej, niż 4000 zł miesięcznie brutto;
• u 25% ankietowanych pensja jest wyższa, niż 5780 zł miesięcznie brutto.

Ile zarabia ratownik medyczny w Polsce – dodatki, benefity

Od października 2021 ratownikom medycznym przysługują 2 „nowe” dodatki. Mogli liczyć na nie w przeszłości, ale z różnych powodów i w różnym czasie były wycofywane. Członkowie podstawowych, specjalistycznych i lotniczych zespołów ratownictwa medycznego otrzymują 30% stawki godzinowej, wyliczanej na podstawie wynagrodzenia zasadniczego (umowa na etat) lub 30% bazowej stawki godzinowej (umowy cywilnoprawne). 

Poprawie sytuacji tej grupy zawodowej mają służyć także dodatki wyjazdowe, których wysokość ustalono na poziomie 15 procent. Razem mogą mieć duży wpływ na to, ile zarobi ratownik medyczny w Polsce w ciągu miesiąca. W zależności od podstawy świadczenia pracy mogą pojawiać się także:

• dodatek stażowy;
• premie;
• dodatki za pracę w godzinach nocnych;
• dodatki za pracę w dni świąteczne;

Przepisy powstały na podstawie porozumienia, jakie zawarli przedstawiciele ministerstwa zdrowia i Komitet Protestacyjny Ratowników Medycznych. Tylko że nie cały. Treść została tak skonstruowana, że przywróconymi dodatkami nie objęto ratowników medycznych na Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych. W efekcie Związek Pracodawców Ratownictwa Medycznego SP ZOZ wycofał się z protestu, a Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych zapowiedziało dalszą walkę. Z poszanowaniem ochrony zdrowia i życia pacjentów, ale niewykluczone są masowe wypowiedzenia i odejścia z zawodu.

Dodatki przysługujące ratownikom za pracę podczas pandemii COVID-19

W internecie łatwo natknąć się na „informacje” o tym, że personel karetek pogotowia ratunkowego zarabiał fortunę za przewożenie pacjentów w szczytach pandemii koronawirusa. Rzeczywistość wygląda nieco inaczej. Zasady wypłacania dodatków covidowych były wielokrotnie zmieniane, a wszystkie kryteria muszą być spełniane łącznie. NFZ wielokrotnie zgłaszał wątpliwości względem podejrzeń o incydentalność pomocy świadczonej osobom z SARS-CoV-2. Obecne warunki wypłacenia dodatku to:

• wykonywanie zawodu medycznego;
• uczestnictwo w udzielaniu świadczeń zdrowotnych i bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem i z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2;
• praca na oddziałach, w których placówka medyczna zapewnia łóżka dla pacjentów z podejrzeniem oraz z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2 (tzw. II poziom zabezpieczenia covidowego).

Ile zarabia ratownik medyczny w Polsce, który jeździ lub jeździł do pacjentów z koronawirusem? Dodatek covidowy nie przekracza 100% wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę lub kontraktu, lub sumy 15 tys. zł miesięcznie. Jak łatwo się domyślić, górny pułap mogą osiągnąć przede wszystkim lekarze na oddziale zakaźnym.

Benefity pozapłacowe dla ratowników medycznych

Są uwzględniane w umowach niezwykle rzadko. Dla pewnej części osób są kompletnie bez znaczenia – bo nie wpływają na to, ile zarabia ratownik medyczny w Polsce. Mimo wszystko warto o nich wspomnieć, by nakreślić pełniejszy obraz realnej sytuacji grupy zawodowej. Informacje o benefitach pochodzą z cytowanego już wcześniej Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń:

• 12% ratowników medycznych ma opłacane dodatkowe ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków i polisę na życie;
• 9% może liczyć całościowe lub częściowe dofinansowanie szkoleń i doskonalących kursów zawodowych;
• 8% ankietowanych otrzymuje karty sportowe lub karnety.

Praca ratownika medycznego jest wymagająca. Trzeba ukończyć kierunkowe studia (wcześniej wystarczała szkoła policealna), odbyć praktyki, zdać państwowy egzamin. Ofert pracy nie brakuje, ale polska służba zdrowia od lat cierpi na chroniczne niedofinansowanie. To nie jest zawód, na którym można się dorobić wielkiego majątku. I nigdy nie będzie. Teraz wiesz, ile zarabia ratownik medyczny w Polsce – i na jakiej podstawie.

---

Zobacz też:

• Ile zarabia ratownik medyczny we Francji? Czy dobrze się zarabia w tym zawodzie na zachodzie Europy?
• Praca za granicą w ratownictwie. Ile zarabia ratownik medyczny w Szwajcarii? Jak znaleźć pracę w tym kraju?
• Zarobki lekarzy i pielęgniarek –  ile zarabia pielęgniarka?
• Praca w ratownictwie medycznym – jak wygląda i ile można zarobić?
• Ile zarabia ratownik medyczny w Niemczech
• Ile zarabia ratownik medyczny w Stanach Zjednoczonych? Poznaj płace i specjalności w tej dziedzinie!
• Zarobki ratowników medycznych w Polsce są mniejsze niż za granicą. Ile zarabia ratownik medyczny we Włoszech?
• Jak wybrać odpowiednią bluzę dla ratownika medycznego? Co jest ważne poza polarem i odpowiednimi spodniami?