Drgawki podczas snu – kiedy występują i czy zawsze oznaczają chorobę?

Zauważyłeś, że często zdarzają Ci się drgawki podczas snu? Bardzo możliwe, że to naturalny objaw, który pojawia się u zdrowych osób. Czasem jednak może towarzyszyć poważnym chorobom. Sprawdź, kiedy warto udać się z tym problemem do lekarza.

Jakiego rodzaju drgawki mogą pojawiać się w czasie snu lub zasypiania?

Większość z nas może przywołać sytuację, gdy podczas zasypiania obudzili się nagle z powodu dziwnego uczucia spadania. Właśnie takie zjawisko można zaliczyć do mioklonii, czyli niekontrolowanych, mimowolnych drgawek. 

Najczęściej są one łagodne, ale u niektórych, zwłaszcza u niemowlaków i nieco większych dzieci, wiążą się z silnym wyrzucaniem kończyn w górę i innymi gwałtownymi ruchami. Z tego powodu rodzicom zdarza się mylić niekiedy mioklonie z napadami padaczki.

Jeśli mimowolne ruchy występują u osób zdrowych, mówi się o miokloniach fizjologicznych. Charakterystyczne dla takich drgawek jest to, że powodują natychmiastowe wybudzenie.

Zrywy miokloniczne mogą być także spowodowane zaburzeniami w pracy mózgu. Można wówczas podzielić je, w zależności od miejsca zaburzenia, na drgawki:

• korowe;
• rdzeniowe;
• pniowe;
• obwodowe.

W jakiej fazie snu drgawki występują najczęściej?

W zdrowym organizmie zryw miokloniczny pojawia się najczęściej na granicy jawy i snu, podczas zasypiania. Wielu osobom towarzyszy wówczas uczucie spadania. Fazy, dla których typowe są niekontrolowane skurcze mięśni, to:

• NREM (non-rapid eye movement) – faza, w której nie występują ruchy gałek ocznych, charakteryzuje się stopniowym spadkiem świadomości i zmniejszeniem częstotliwości fal mózgowych;
• REM (rapid eye movement) – faza, której towarzyszą ruchy gałek ocznych, pojawiają się w niej również marzenia senne, a organizm jest najbardziej rozluźniony.

Naturalne przyczyny mioklonii

Naukowcy nie są do końca pewni, co wywołuje zrywy miokloniczne występujące podczas przechodzenia z jawy do snu. Prawdopodobnie zachodzą one w momencie, gdy ciało przechodzi w tzw. paraliż senny. W fazie REM, gdy pojawiają się sny, nie wykonuje się ruchów – gdy śnisz, że biegniesz, zazwyczaj nie poruszasz nogami lub możesz mieć zły sen, na który może pomóc łapacz snów. Drgawki w czasie snu mogą być spowodowane tym, że twój mózg jest już przygotowany do przejścia w tę fazę, podczas gdy ciało pozostaje jeszcze aktywne.

Do występowania mioklonii mogą przyczynić się także niektóre nawyki i zachowania:

• nieregularny rytm snu, często przerywany lub zbyt krótki sen;
• stosowanie używek, np. kofeiny i alkoholu;
• ćwiczenia wykonywane tuż przed snem;
• stres.

Czy drgawki podczas snu są objawem choroby?

Drgawki podczas snu, zwłaszcza te występujące w fazie zasypiania, bardzo często są naturalnym zjawiskiem. Jeśli jednak zdarzają ci się często, zawsze warto skonsultować się z lekarzem neurologiem. Przyczynami drgawek bywają bowiem niekiedy poważne choroby lub zatrucie metalami ciężkimi. Wizyta u lekarza albo cię uspokoi, albo pozwoli zdiagnozować zaburzenia na wczesnym etapie i w porę je wyleczyć.

Jak właściwie zdiagnozować mioklonie?

Jeśli z powodu niepokojących cię zrywań mięśniowych zdecydujesz się na wizytę u lekarza, pamiętaj, że czeka cię szereg badań. Diagnostyka obejmuje przede wszystkim:

• badania laboratoryjne;
• badanie płynu mózgowo-rdzeniowego;
• elektroencefalografia;
• elektromiografia.

Patologiczne, nienaturalne drgawki podczas snu są związane najczęściej z zaburzeniami ośrodkowego układu nerwowego, ale nie tylko. Inne możliwe przyczyny takich szarpnięć to:

• młodzieńcza padaczka miokloniczna, występująca u dzieci;
• zaburzenia metaboliczne – hipoglikemia, hiperglikemia, mocznica, niewydolność wątroby;
• choroby zwyrodnieniowe – choroba Alzheimera, Huntingtona;
• uszkodzenia strukturalne mózgu – udar, guz;
• stwardnienie rozsiane;
• zatrucia metalami ciężkimi;
• infekcje wirusowe mózgu, np. choroba Creutzfeldta-Jakoba;
• nadużywanie alkoholu.

Uwaga ⚕️

Takie nieprawidłowości mogą się pojawić także jako skutek zatrzymania krążenia, urazów, stanów zapalnych i zażywania niektórych leków.

Czy leczenie mioklonii jest możliwe?

Rokowania dotyczące leczenia drgawek są różne w zależności od tego, co je wywołuje i tego, w jakiej formie występują. Szanse na wyleczenie są dość wysokie, jeśli mioklonia ma postać jednostronnych skurczów twarzy. W przypadku, gdy jest ona spowodowana uszkodzeniami w obrębie układu nerwowego, całkowite wyleczenie jest niemożliwe. Stosuje się wówczas leczenie objawowe za pomocą leków.

W przypadkach, gdy drgawki podczas snu są powiązane z innymi chorobami, powrót do zdrowia jest często możliwy. Neurolog lub lekarz innej specjalizacji skupi się wówczas na leczeniu choroby – a gdy uda się pozbyć przyczyny, objawy w postaci mioklonii powinny ustać samoistnie.

Jeśli zdarzają ci się niekontrolowane drgania mięśni całego ciała, kończyn lub twarzy, nie czekaj z wizytą u lekarza. To ważne nie tylko ze względu na zdrowie, ale również twój komfort – częste wybudzanie z powodu skurczów znacznie pogarsza jakość snu!

---

Zobacz też:

• Drgawki gorączkowe u dzieci: diagnostyka, objawy, leczenie. Czy dotykają dorosłych?
• Syndrom Raynauda – co może oznaczać nagłe blednięcie palców u rąk lub stóp? Poznaj objawy i przyczyny zespołu Raynauda
• Flumazenil – zastosowanie i środki ostrożności. Co warto wiedzieć o tym leku?
• Ból szyi i karku – jak mu zapobiegać, w jaki sposób leczyć i kiedy udać się do fizjoterapeuty?
• Tikagrelor – stosowanie, dawkowanie, skutki niepożądane. Co warto wiedzieć o tym leku?
• Neuroinfekcja – nie tylko zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Charakterystyka, występowanie, przykłady
• Clonazepam jako lek na padaczkę i inne zaburzenia neurologiczne. Jaką substancję czynną posiada i jak go dawkować?
• Na co chorują spawacze? Jak zapobiegać chorobom zawodowym w spawalnictwie