Zapalenie ślinianek to bardzo bolesne schorzenie, na które może zapaść każdy, i młody, i starszy, bez względu na płeć. Podłożem stanów zapalnych ślinianek mogą być bakterie i wirusy. Ślinianka przyuszna i jej choroby to trudne dla lekarza zagadnienia właśnie dlatego, że mogą występować przez choroby samych ślinianek, ale także przez zaburzenia ogólnoustrojowe, wynikające z zaburzonej funkcji gruczołów wydzielania wewnętrznego, jak i chorób neurologicznych.
Ślinianka przyuszna – gruczoł zaopatrujący jamę ustną w ślinę. Sprawdź, jakie są objawy, jak przebiega leczenie oraz na jakie przeszkody można natrafić w związku z powikłaniami.
Ślinianka przyuszna – przyczyny schorzeń gruczołów ślinowych
Ślinianka przyuszna czy choroby gruczołów ślinowych mogą być wywołane przez choroby samych ślinianek:
– ostre zakażenie bakteryjne;
– ostre zakażenie wirusowe;
– procesy rozrostowe.
Choroby gruczołów ślinowych mogą być również wywołane zaburzeniami ogólnoustrojowymi, jak choćby:
– mocznica;
– nadczynność tarczycy;
– okres menopauzy i andropauzy;
– mocznica;
– alkoholizm;
– niedobory białek;
– niedobory witamin;
– marskość wątroby;
– choroby neurologiczne.
W jaki sposób wykrywa się zmiany w obrębie gruczołów ślinowych?
Poprzez badanie palpacyjne można już wykryć zmiany w obrębie gruczołów ślinowych, a podczas badania ocenia się także:
– zarys zewnętrzny;
– rozmiar ślinianki;
– konsystencję;
– tkliwość;
– zaczerwienienie;
– ruchomość;
– ocenę ujścia przewodu wyprowadzającego;
– współistniejący obrzęk.
Jakie są objawy schorzeń gruczołów ślinowych?
Objawy są bardzo różne i głównie zależą od występowania konkretnej choroby. Między innymi spośród objawów można wymienić:
– ból;
– obrzęk ślinianki;
– szczękościsk;
– kserostomia;
– kseroftalmia;
– zapalenie tkanki łącznej;
– porażenie nerwu VII;
– gorączka;
– przerzut;
– ropień;
– zaczerwienienie.
Chora ślinianka jest najczęściej powiększona oraz tkliwa na dotyk, wówczas przyjmowanie pokarmów jest bardzo utrudnione, szczególnie kiedy występuje szczękościsk. Przy pomocy dotyku wyczuwalna jest podwyższona temperatura. Jeśli zaś występują w śliniance przyusznej ropnie w ustach, będzie występował nieprzyjemny smak. Mogą pojawić się objawy grypopodobne, czyli gorączka, kiepskie samopoczucie i dreszcze.
Badanie krwi, jako jedna z metod stawiania diagnozy, oraz inne badania
W przypadku zakażeń ropnych, w badaniu krwi można zaobserwować leukocytozę, natomiast markery stanu zapalnego będą podwyższone. W samym przebiegu zapaleń ślinianki przyusznej nie występuje porażenie nerwu. Poza badaniami krwi oraz badaniu palpacyjnym można wykonać takie badanie jak sialometria lub sialografia.
Sialometria – polega na ocenie ilości wydzielanej śliny bez stymulacji. To nieinwazyjne badanie jest całkowicie niebolesne i trwa około 15 minut. Jest to badanie w kierunku suchości w ustach, skuteczniejsza jednak od sialometrii jest sialografia.
Sialografia – to badanie polega na wykonaniu zdjęcia obrazowego RTG ślinianek przed oraz po podaniu kontrastu do głównego przewodu gruczołu przyusznego. Dzięki temu można poznać budowę ślinianek i przewodów, jak i zlokalizować zmiany chorobowe. Badanie trwa około 20 minut i nie jest kłopotliwe dla pacjenta, wykonuje się je w pozycji siedzącej, a zdjęcia robi się w ujęciach bocznym, skośnym i przednio-tylnym.
Lekarz może zdecydować o potrzebie wykonania badania USG lub rezonansu magnetycznego dla pełnego zobrazowania konkretnego przypadku. Jeżeli w tych badaniach wyjdzie coś niepokojącego, na przykład podejrzenie nowotworu ślinianek, wtedy wykonywana jest biopsja zmiany. Leczenie może być farmakologiczne i chirurgiczne.
Gruczolak wielopostaciowy
Gruczolak wielopostaciowy to inaczej guz mieszany ślinianki przyusznej – rzadko występująca zmiana nowotworowa szyi i głowy, najczęstszy rak ślinianki. Na szczęście charakteryzuje się stosunkowo niewielką tendencją do złośliwienia. Nowotwory łagodne stanowią w gruczolaku wielopostaciowym pomiędzy 70 a 80% przypadków. Szybki jego wzrost oraz porażenie nerwu twarzowego mogą świadczyć o tym, że zmiana jest złośliwa. Leczeniem jest tu zabieg operacyjny, polegający na usunięciu guza wraz z częściowym wycięciem ślinianki lub usunięcie całej ślinianki z zachowaniem nerwu twarzowego. Aby do takich zmian nie dochodziło, należy konsultować z lekarzem wszelkie odstępstwa, jakie uda się zauważyć. Guz ślinianki nie wyrasta podczas jednej nocy, da się to z pewnością zauważyć.
Jakie wyróżniamy schorzenia gruczołów ślinowych?
Spośród chorób gruczołów ślinowych można wymienić:
– nowotwory ślinianek – występujące stosunkowo rzadko, stanowiąc od 3 do 6% nowotworów szyi i głowy;
– kamica gruczołów ślinowych;
– zapalenie gruczołów ślinowych;
– świnka;
– zespół Sjӧgrena.
Przyczyny powstawania chorób ślinianek mogą być różne tak jak i objawy schorzeń. Bez wizyty u specjalisty laryngologa z pewnością się nie obejdzie, nie należy więc z nią zwlekać.
Zobacz też:
- Ślinianka podżuchwowa – jakie są najczęstsze choroby?
- Borelioza – objawy i leczenie
- Jakim chorobom towarzyszy ból ucha? Jakie metody pomagają go złagodzić?
- Układ pokarmowy – budowa, funkcje, najczęstsze choroby. Jak działa układ trawienny człowieka?
- Jakie są najczęstsze przyczyny bólu oczu i oczodołów?
- Łojotokowe zapalenie skóry – skuteczne sposoby na tę dolegliwość
- Anapran – na co stosuje się lek i kiedy należy go unikać?
- Gruczoły wydzielania wewnętrznego
