Farmakologia

Natrii hydrogenocarbonas – soda oczyszczona. Dawkowanie, zastosowanie i przeciwwskazania. Co warto wiedzieć o tej substancji?

Natrii hydrogenocarbonas – soda oczyszczona. Dawkowanie, zastosowanie i przeciwwskazania. Co warto wiedzieć o tej substancji?

Natrii hydrogenocarbonas to wodorowęglan sodu. Wykorzystuje się go na dużą skalę w przemyśle spożywczym oraz lecznictwie w celu zobojętnienia pH organizmu. Zobacz, co warto wiedzieć o tej substancji!

Natrii hydrogenocarbonas inaczej nazywany jest wodorowęglanem sodu lub po prostu sodą oczyszczoną. Jest to słaba zasada, którą w lecznictwie wykorzystuje się do zobojętnienia organizmu. Podawany jest między innymi w przypadku kwasicy metabolicznej po spożyciu metanolu oraz przy zatruciu lekami antydepresyjnymi i hiperkalcemii.

Natrii hydrogenocarbonas – działanie

Natrii hydrogenocarbonas uwalnia jony wodorowęglanowe w procesie dysocjacji, co prowadzi do podwyższenia wodorowęglanów w surowicy krwi i pH surowicy. Lek stosowany jest u pacjentów z kwasicą i obniżonym pH w organizmie. Może prowadzić do obniżenia redystrybucji jonów potasowych w komórkach.

Natrii hydrogenocarbonas – kiedy stosować?

Natrii hydrogenocarbonas stosuje się w następujących przypadkach:

  • kwasica mleczanowa;
  • kwasica metaboliczna, czyli nadmiar kwaśnych produktów przemiany materii we krwi. Może się to pojawić między innymi przy odwodnieniu, wstrząsie, w przebiegu chorób nerek, chorobie alkoholowej;
  • w celu alkalizacji moczu.

Natrii hydrogenocarbonas – dawkowanie

Lek powinien być podawany wyłącznie przez personel medyczny. Podaje się go:

  • w dożylnym wlewie kroplowym w postaci rozcieńczonej z roztworem glukozy. Stosunek powinien wynosić 1 do 1. Szybkość około 60 kropli na minutę przez cewnik wprowadzony do żyły;
  • nierozcieńczony w bezpośredniej iniekcji dożylnej;
  • podskórnie po rozcieńczeniu, ale ten sposób jest rzadko stosowany.

U dzieci zaleca się infuzję dożylną w dawce, która nie przekracza 8 mEq/ kg masy ciała na dobę. Roztwór trzeba podawać w formie rozcieńczonej, by nie doprowadzić do krwawienia wewnątrzczaszkowego. U starszych dzieci w przypadku lżejszej kwasicy metabolicznej stosuje się infuzję dożylną w dawce od 2 do 5 mEq na kilogram masy ciała. Dawka podtrzymująca ustalana jest na podstawie równowagi kwasowo-zasadowej i odpowiedzi organizmu pacjenta na lek.

U osób dorosłych dawka ustalana jest na podstawie masy pacjenta i równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Określa się ją przy użyciu wzoru: 

NaHCO3 (mmol) = niedobór zasad (mmol) x masa ciała x 0,3 

Leku nie powinno się stosować w rutynowych czynnościach podtrzymywania akcji serca, czyli w reanimacji. Po 10 minutach można podać kolejną dawkę, jeżeli pierwsza nie przyniosła skutku. W przypadku lekkiej kwasicy metabolicznej natrii hydrogenocarbonas podaje się w infuzji dożylnej w dawce od 2 do 5 mEq na kilogram masy ciała. Nie zaleca się uzupełnienia deficytu zasad w ciągu 24 godzin od rozpoczęcia leczenia, ponieważ może dojść do alkalozy metabolicznej.

Natrii hydrogenocarbonas – przeciwwskazania

Leku nie należy podawać:

  • przy uczuleniach na wodorowęglan sodu;
  • u pacjentów ze stwierdzoną alkalozą;
  • u pacjentów z hipernatremią;
  • w rutynowym stosowaniu, aby podtrzymać akcję serca.

Natrii hydrogenocarbonas – skutki uboczne

Natrii hydrogenocarbonas może wywołać skutki uboczne:

  • hipokalemię;
  • hiperosmolarność;
  • obrzęki;
  • miejscowe owrzodzenie;
  • martwicę tkanek.

Przed podaniem leku trzeba uzupełnić elektrolity w organizmie pacjenta. Dzięki temu jest mniejsze ryzyko hipokalcemii i hipokalemii. Należy zachować ostrożność u pacjentów:

  • z bezmoczem;
  • ze skąpomoczem;
  • z niewydolnością nerek;
  • z niewydolnością krążenia;
  • z obrzękami;

Lek powinien być stosowany tylko przez wykwalifikowany personel, ponieważ:

  • zbyt szybkie wstrzyknięcie dzieciom i noworodkom może doprowadzić do krwawienia wewnątrzczaszkowego;
  • podanie pozanaczyniowe może prowadzić do martwicy tkanek, lek trzeba podać bezpośrednio do żyły.

Natrii hydrogenocarbonas – ciąża i laktacja

Nie ma badań, które określają bezpieczeństwo stosowania leku podczas ciąży, dlatego podawać go należy tylko w wypadkach, kiedy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Należy unikać stosowania leku u kobiet karmiących.

Natrii hydrogenocarbonas jest roztworem stosowanym bardzo powszechnie w medycynie. Stosowany powinien być jednak tylko przez osoby wykwalifikowane, by uniknąć potencjalnych skutków złego podania.


Zobacz też:
Archiwum: kwiecień 2022

Udostępnij

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *