Badania

Objaw Babińskiego u dzieci i dorosłych. Co to jest i kiedy występuje?

Objaw Babińskiego u dzieci i dorosłych. Co to jest i kiedy występuje?

Objaw Babińskiego to jeden z podstawowych odruchów sprawdzanych podczas badania neurologicznego. Kiedy jest prawidłowy, a kiedy jest symptomem choroby? Przeczytaj, na czym polega i czym różni się u dorosłych i dzieci.

Obecność objawu Babińskiego u dorosłych może wskazywać na wiele chorób, u dzieci z kolei uznawany jest za odruch prawidłowy. Na czym polegają różnice i czym jest objaw Babińskiego? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej na ten temat.

Objaw Babińskiego dodatni i ujemny

Objaw Babińskiego to odruch polegający na wyprostowaniu się palucha stopy w górę wraz z jego zgięciem grzbietowym lub na równoczesnym odwiedzeniu pozostałych palców w rezultacie lekkiego drażnienia skóry dolnej powierzchni stopy. Odruch może pojawiać się w obydwu lub tylko w jednej ze stóp. Często towarzyszy mu wachlarzowe rozwiedzenie pozostałych palców stóp (tzw. objaw wachlarza).

Objaw dzieli się na dwa rodzaje:

  1. Ujemny – nieobecny obustronnie odruch podeszwowy lub zgięcie się wszystkich palców w dół;
  2. Dodatni, gdzie pojawia się zgięcie w górę i wyprostowanie palucha – obustronny lub jednostronny.

Jak bada się obecność odruchu Babińskiego?

Badanie u dorosłych polega na podrażnieniu stopy młotkiem neurologicznym, a u dzieci wystarczy leciutkie dotknięcie skóry palcem. Podrażnienie musi być niezwykle delikatne i nie może powodować bólu. Ze względu na prostotę sprawdzenia, odruch jest najłatwiejszym w weryfikacji objawem patologicznym w neurologii. Objaw Babińskiego jest podstawowym elementem semiologii neurologicznej.

Jaka reakcja uznawana jest za prawidłową?

Za prawidłową reakcję uznawane jest zgięcie podeszwowe w dół. Zgięcie w górę (odruch dodatni) wraz z wyprostowaniem się palucha stopy występuje u dzieci we wczesnych miesiącach życia. Obecność odruchu wskazuje na objaw Babińskiego. Ważna jest powtarzalność objawu (występuje przy każdej próbie podrażnienia) i szybki powrót palucha do pozycji wyjściowej. Jego obecności nie da się sprawdzić u osób z uszkodzonym rdzeniem kręgowym i uszkodzeniami nerwów obwodowych. Problem w poprawnej diagnozie mogą stanowić też zmiany zwyrodnieniowe stawów.

Zobacz także:  Próba Romberga – na czym polega to badanie neurologiczne? Co oznacza dodatni wynik próby Romberga, a co ujemny?

Badanie musi być wykonane z odpowiednim wyczuciem

Jeśli podrażnienie podeszwy stopy jest zbyt silne, może spowodować działanie receptorów bólowych i samoistne wycofanie szybkie zgięcie podeszwowe. Nie jest to wtedy odruch Babińskiego, ale odruch obronny będący reakcją na ból.

Dodatni objaw Babińskiego u dzieci

Obecność odruchu Babińskiego u dzieci (objaw dodatni) jest uznawany za prawidłową fizjologiczną reakcję. Kategoryzuje się go jako odruch pierwotny, czyli automatyczną reakcję powstającą w rdzeniu kręgowym. Ich zadaniem jest wsparcie rozwijającego się systemu nerwowego niemowlaka.

Obecność odruchu Babińskiego zanika u dzieci przed ukończeniem trzeciego roku życia. U starszych dzieci może świadczyć o dysfunkcji układu piramidowego, czyli części układu nerwowego odpowiedzialnej za ruchy dowolne i postawę ciała.

Dodatni objaw Babińskiego u dorosłych i dalsza diagnostyka patologicznego odruchu

U osób dorosłych badanie powinno wykazywać odruch ujemny. W tym przypadku odruch podeszwowy jest ze zgięciem się palców w dół. Zgiąć powinny się wszystkie palce stopy.

Obecność objawu dodatniego u dorosłych i dzieci powyżej 24. miesiąca życia uznawany jest za patologiczny. Jego obecność wskazuje na zaburzenia bądź uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Zespół zaburzeń zalicza uszkodzenie centralnego układu nerwu ruchowego, zaburzenie neuronów hamujących i upośledzoną kontrolę nardzeniową.

Do najczęstszych przyczyn odruchu Babińskiego u dorosłych należą:

  • udar mózgu;
  • urazy czaszkowo-mózgowe;
  • nowotwór opon mózgowo-rdzeniowych;
  • stwardnienie rozsiane;
  • stwardnienie boczne zanikowe;
  • zapalenie opon mózgowych;
  • padaczka.

Pierwsza diagnostyka po stwierdzeniu dodatniego objawu u osoby dorosłej i starszych dzieci wymaga wykluczenia współistniejących chorób układu nerwowego, a kolejno tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego i jeśli jest to uzasadnione, nakłucia lędźwiowego i pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego.

Kim był Józef Babiński?

Odruch został po raz pierwszy opisany przez Józefa Babińskiego, francuskiego neurologa polskiego pochodzenia. Był on pionierem neurochirurgii i współzałożycielem Francuskiego Towarzystwa Neurologicznego. Babiński był wielokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. Jako autor ponad trzystu prac ma szeroki dorobek naukowy poświęcony m.in. anosognozji, neurosyfilisowi i chorobom układu nerwowego.

Zobacz także:  Badanie AMH – cena, przebieg i normy. Jak się przygotować?

Z jego nazwiskiem w piśmiennictwie medycznym związane są również:

  • zespół Antona-Babińskiego – ślepota korowa będąca wynikiem uszkodzenia płatu potylicznego mózgu;
  • zespół Babińskiego – współistnienie patologii mięśnia sercowego raz z kiłą;
  • zespół Babińskiego-Frohlicha – dystrofia tłuszczowo-płciowa, rzadka choroba endokrynologiczna u chłopców związana z guzem mózgu;
  • zespół Babińskiego-Nageotte’a – zespół zaburzeń neurologicznych występujących po uszkodzeniu drogi korowo-rdzeniowej.

Nazwisko neurologa jest jednak przede wszystkim kojarzone z opisanym przez niego w 1896 roku objawem Babińskiego. Dzięki skojarzeniu prostego w badaniu odruchu z dysfunkcjami układu piramidowego stworzył przełomowe dla neurologii badanie. Zjawisko badano już wcześniej, ale to Babiński szczegółowo je opisał i wskazał na powiązania z centralnym zespołem neuronów ruchowych. Uzupełnienie swoich tez opublikował w 1904, kiedy dodał do symptomów odruchu Babińskiego również wachlarzowe rozwiedzenie się palców kończyny.

Odruch Babińskiego – co musisz zapamiętać?

Objaw Babińskiego to odruch sprawdzany podczas podstawowego badania neurologicznego. Jego obecność sprawdza się za pomocą lekkiego podrażnienia skóry podeszwy stopy. W wyniku badania mogą pojawić się trzy reakcje:

  1. dodatni odruch Babińskiego;
  2. ujemny odruch Babińskiego;
  3. brak reakcji.

U niemowląt i dzieci poniżej 24. miesiąca życia (granica czasem przesuwana jest do trzeciego roku życia) objaw dodatni i obecność odruchu Babińskiego nie są powodem do niepokoju. Wystąpienie odruchu jest prawidłową reakcją fizjologiczną u dzieci, a konkretnie odruchem pierwotnym. Objaw powinien zaniknąć z wiekiem, a jego obecność powyżej trzeciego roku życia wskazuje na zaburzenia rozwojowe.


Zobacz też:
Zobacz także:  Badanie EKG – na czym polega i kiedy stosuje się elektrokardiografię?
Archiwum: czerwiec 2022

Udostępnij

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *