Gorączka krwotoczna to wspólna nazwa dla grupy groźnych, wirusowych chorób zakaźnych określanych mianem chorób tropikalnych. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej o objawach oraz przeciwdziałaniu poszczególnym chorobom.
Gorączka krwotoczna obejmuje stosunkowo szeroką grupę chorób zakaźnych, które łączą cechy kliniczne i epidemiologiczne w postaci ostrego początku choroby. Wspólne objawy to wysoka gorączka o burzliwym przebiegu klinicznym, a także tendencja do zaburzeń krzepnięcia oraz licznych krwawień i krwotoków. Taka gorączka ma charakter endemiczny, ale wykazuje duży potencjał do wywołania epidemii, a nawet pandemii. Wirusy wywołujące chorobę występują na każdym kontynencie poza Antarktydą, jednak najczęściej spotykane są w Afryce, Ameryce Południowej oraz w południowej Azji.
Gorączka krwotoczna – objawy
Zazwyczaj gorączki krwotoczne mają dosyć ostry początek i gwałtowny przebieg. Poza gorączką powyżej 38 stopni Celsjusza typowymi objawami są:
- patologie w pracy nerek i wątroby;
- krwotoki wewnętrzne;
- obrzęki.
Symptomy mogą się nieznacznie różnić w zależności od choroby.
Wirusowe gorączki krwotoczne
Gorączki krwotoczne podlegają klasyfikacji ze względu na trzy rodziny wirusów, które je wywołują:
- Filoviridae;
- Bunyaviridae;
- Togaviridae.
Poniżej znajdziesz krótką charakterystykę najpowszechniejszych gorączek krwotocznych.
Gorączka krwotoczna Ebola
To chyba najpopularniejsza gorączka krwotoczna o wyjątkowo agresywnym przebiegu. Wektor zarażenia stanowią małpy, a człowiek jest wektorem wtórnym, co oznacza, że może zarażać inne osoby. Można zarazić się wskutek kontaktu z zainfekowanym materiałem, np. padliną lub chorymi zwierzętami. Ponadto wirus Ebola przenosi się drogą kropelkową, również poprzez kontakty płciowe z osobą chorą. Z tego względu osoby chore muszą być natychmiast izolowane.
Jakie są objawy gorączki krwotocznej Ebola?
Objawy występują gwałtownie i są wyjątkowo ostre. Pojawia się wysoka gorączka i bardzo szybko dochodzi do skazy krwotocznej. Dochodzi do obrzęku krtani, owrzodzenia przełyku, patologii w funkcjonowaniu jelit, a w konsekwencji do odwodnienia organizmu i skrajnego wyczerpania. W następnej kolejności pojawia się wysypka na całym ciele, przede wszystkim na tułowiu. Często występuje również żółtaczka. W przypadku Eboli współczynnik śmiertelności jest wyjątkowo wysoki, wynosi aż 88%. Po wystąpieniu skazy krwotocznej dochodzi do wylewu krwi w niemal całym organizmie.
Żółta febra
Żółta gorączka, znana także jako żółta febra (Febris flava), to ostra choroba wirusowa, przenoszona przez zakażone wirusem komary w rejonach tropikalnych. Objawy to:
- gorączka;
- bóle głowy;
- żółtaczka;
- bóle mięśni;
- nudności;
- wymioty;
- uczucie zmęczenia.
Niewielki odsetek pacjentów rozwija trudne do zbicia objawy gorączki krwotocznej, a połowa nich umiera w ciągu 7–10 dni od zakażenia.
Gorączka Denga
Ta choroba zakaźna jest wywoływana przez wirusa dengi i przenoszona przez komary Aedes aegypti, (rzadziej przez pozostałe komary z rodzaju Aedes). Nie ma możliwości przeniesienia zakażenia bezpośrednio z człowieka na drugiego człowieka i niezbędny jest udział komara. Objawy to gorączka, bóle głowy, mięśni i stawów oraz specyficzna wysypka podobną do tej, która pojawia się przy odrze. W skrajnych przypadkach wirus dengi może doprowadzić do śmiertelnie groźnej gorączki krwotocznej z trombocytopenią, hipowolemią i krwotokami. Może także wywołać wstrząs.
Omska gorączka krwotoczna
Występuje na terenach Syberii, a nie w krajach tropikalnych. Jej rezerwuarem są ludzie i gryzonie z rodziny nornikowatych. Ludzie najczęściej zarażają się poprzez ugryzienie kleszcza, ale również przez kontakt z zakażoną wodą lub od gryzoni. Objawy to:
- gorączka;
- ból głowy;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- kaszel;
- bóle mięśni;
- biegunka.
Na podniebieniu występują także pęcherzyki o grudkowym charakterze. Śmiertelność ocenia się na 1–10% przypadków.
Choroba lasu Kyasanur
Choroba, która wywodzi się z Indii, prowadzi do uszkodzenia układu nerwowego. Jej rezerwuar stanowią małpy, małe gryzonie i nietoperze. Do zarażania może dojść poprzez ugryzienie zarażonego kleszcza lub zwierzęcia. Nie dochodzi do transmisji pomiędzy ludźmi. Najpopularniejsze objawy to:
- zatrucie żołądkowe;
- ból głowy;
- gorączka;
- spadek ciśnienia tętniczego krwi;
- spadek poziomu płytek we krwi w organizmie.
W skrajnych przypadkach dochodzi do śmierci (3–5%) lub śpiączki.
Gorączka Zachodniego Nilu
Pisząc o gorączce krwotocznej warto wspomnieć także o tej chorobie. Jej rezerwuar stanowią ptaki, które w kilkunastu różnych krajach wywołały epidemię. Najczęściej ten problem pojawia się w Afryce i Azji, ale również w Ameryce Południowej. Jego objawami są:
- bóle głowy;
- bóle mięśniowo-stawowe;
- wymioty;
- nudności;
- zawroty głowy.
Zaledwie 1% pacjentów dotyka ciężki przebieg. Wówczas choroba atakuje układ nerwowy i doprowadza do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zdarza się, że zachorowanie można przejść bezobjawowo.
Gorączka doliny Rift
Ta choroba zakaźna owiec, bydła i ludzi występuje w Afryce, Arabii Saudyjskiej oraz Jemenie. Nie uchodzi za niezwykle groźną, ponieważ jej symptomami są podwyższona temperatura oraz objawy grypopodobne. Większość osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że choruje na gorączkę doliny Rift. W rzadkich przypadkach dochodzi do utraty wzroku, natomiast w wyniku tej gorączki krwotocznej umiera zaledwie 1% chorych.
Gorączka krymsko-kongijska
Niezwykle groźna choroba wirusowa, która występuje na terenach Kazachstanu, Pakistanu, Iraku, Półwyspu Arabskiego, Rosji, północno-zachodnich Chin, a także Afryki, ale również Albanii, Bułgarii, Turcji, Bośni i Hercegowiny oraz Hiszpanii. Objawy mają charakter nagły i przewlekły, są to:
- wysoka gorączka;
- dreszcze;
- bardzo silne bóle mięśniowo-stawowe.
Ponadto występuje silny ból brzucha (zatrucie) i żółtaczka. Do zarażenia może dojść drogą kropelkową. Ta choroba ma wysoki wskaźnik śmiertelności (około 40%).
Gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym
Tę chorobę przenoszą w głównej mierze gryzonie. Droga zarażenia tą gorączką krwotoczną jest dosyć nietypowa – poprzez wdychanie wydzieliny zarażonych gryzoni (głównie odchodów), kontakt z wirusem przez dotyk lub uraz błon śluzowych. Pierwsze objawy są grypopodobne. Mniej więcej po 10 dniach zaczyna się druga faza z zespołem płucnym lub zespołem nerkowym. W pierwszym przypadku dochodzi do tachykardii i uszkodzenia płuc, co wymaga natychmiast intubacji chorego. Natomiast w drugim może dojść do niewydolności nerek i konieczna jest hospitalizacja.
Gorączka Chikungunya
Tropikalna choroba wirusowa, występująca w południowej Azji i wschodniej Afryce. Przenoszona jest przez komary i nie występuje tu transmisja pomiędzy ludźmi. Objawy są okołogrypowe:
- bóle głowy;
- nudności;
- bóle stawów;
- ogólne zmęczenie.
Ponadto pojawiają się wysypka oraz świąd. Ta gorączka krwotoczna ma bardzo niski wskaźnik umieralności, a najbardziej narażone na ciężki przebieg są osoby w podeszłym wieku.
Argentyńska gorączka krwotoczna
Wywodzi się z rodziny wirusów Arenavirdae, czyli z tzw. arenawirusów. Przenoszą ją gryzonie. Pierwsze symptomy pojawiają się po 15 dniach od zakażenia i również to objawy grypopodobne, czyli bóle mięśni, stawów i kości i wysoka temperatura ciała. W następnej kolejności występują problemy z oczami i dochodzą do tego ostre wymioty i wybroczyny w okolicach podniebienia. Objawami skazy krwotocznej są krwawiące dziąsła. Ponadto dochodzi do bradykardii i obniżenia napięcia mięśniowego. Jeżeli pacjent nie podda się leczeniu, zachodzi duże prawdopodobieństwo, że umrze.
Gorączka krwotoczna – profilaktyka
Jak zapobiegać zarażeniu, aby nie dopuścić do gorączki krwotocznej? Obecnie jest dostępna szczepionka przeciwko żółtej febrze, istnieje również szczepionka przeciwko argentyńskiej gorączce krwotocznej, jednak budzi ona pewne kontrowersje i jest dopuszczona wyłącznie w Argentynie. Zatem najskuteczniejszym sposobem ochrony przed wirusem jest ochrona przed ukąszeniami owadów (np. poprzez stosowanie środków odstraszających), dokładne mycie rąk i jedzenia oraz izolacja osób, które są lub mogą być chore.
Jak widać, wirusowe gorączki krwotoczne występują niemalże na całej kuli ziemskiej i mają zbliżone objawy. Nie muszą kończyć się skomplikowanymi powikłaniami, a ich przebieg nie musi być ostry. Niemniej jednak w trakcie podróży warto mieć na uwadze, czy w danym rejonie istnieje ryzyko zachorowania na którąś z tych chorób i odpowiednio się do tego przygotować, np. szczepiąc się.
Zobacz też:
- Rumień zakaźny. Jak długo w domu?
- Świerzbiączka – czy jest zaraźliwa? Jakie są przyczyny i metody leczenia tej choroby?
- Szczepienie na ospę – jaką ma skuteczność? Czy szczepienie na ospę prawdziwą jest skuteczne przeciwko małpiej ospie?
- Wirus grypy – typy wirusa, drogi zakażenia, leczenie. Jak postępować w przypadku zachorowania na grypę?
- Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór – kiedy można wyjść z domu?
- Szkarlatyna – jak długo trzeba siedzieć w domu?
- Choroby zakaźne wieku dziecięcego
- Małpia ospa – czy stanowi zagrożenie? Poznaj objawy, leczenie i profilaktykę
