Beta-blokery są najczęściej stosowanymi lekami w kardiologii. Wykazują pozytywny wpływ na niemal cały organizm. Czy beta-adrenolityki są bezpieczne? Na czym polega mechanizm ich działania? Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania? Sprawdźmy to!
Choroby układu sercowo-naczyniowego należą do jednym z najbardziej niebezpiecznych dla życia ludzkiego. Mięsień sercowy i układ naczyniowy odgrywają niezwykle istotną rolę w ludzkim organizmie. Kiedy serce lub naczynia krwionośne nie pracują prawidłowo, codzienne funkcjonowanie pacjenta staje się utrudnione. Najczęściej spotykanymi schorzeniami jest nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa czy zaburzenia rytmu serca. Na te i inne przypadłości skutecznymi środkami są właśnie preparaty z grupy leków beta-adrenolitycznych. Dowiedz się, czym są beta-blokery, jak działają i kiedy je przyjmować!
Czym są beta-blokery?
Beta-blokery to leki blokujące receptory beta-adrenergiczne β1 (głównie w sercu) oraz β2 (w naczyniach krwionośnych i oskrzelach). Leki z tej grupy stosowane są przede wszystkim u osób cierpiących na choroby kardiologiczne, takie jak:
- nadciśnienie tętnicze krwi;
- choroba niedokrwienna serca;
- niewydolność serca.
Leki beta-adrenolityczne hamują aktywność układu współczulnego, który wykazuje zdolność do przyspieszania czynności serca. Dzięki temu serce zaczyna pracować w prawidłowym tempie i zużywa mniej krwi i tlenu.
Rodzaje leków – beta-blokery nieselektywne, kardioselektywne i wazodylatacyjne (wielofunkcyjne)
Wyróżnia się beta-blokery posiadające wewnętrzną aktywność sympatykomimetyczną lub jej nieposiadające. Ze względu na nieco odmienne właściwości leki te dzieli się na trzy generacje:
- leki nieselektywne – blokują oba rodzaje receptorów β (np. Propranolol, Sotalol, Tymolol);
- leki kardioselektywne – są odpowiedzialne za hamowanie receptorów β1 (np. Atenolol, Metoprolol, Bisoprolol);
- leki wazodylatacyjne (wielofunkcyjne) – blokują receptory beta oraz rozszerzają naczynia krwionośne przez blokowanie receptora adrenergicznego α1 i stymulowanie uwalniania tlenku azotu (np. Nebiwolol, Karwedilol, Labetalol).
Mechanizm działania beta-adrenolityków
Podstawowym działaniem leków z tej grupy jest hamowanie układu współczulnego (walki i ucieczki). Układ ten mobilizuje organizm poprzez przyspieszenie oddechu i akcji serca w sytuacjach stresowych. Beta-blokery hamują działanie receptorów:
- β1 – odpowiedzialne są za wzrost siły i skurczów mięśnia sercowego;
- β2 – znajdują się w mięśniach gładkich oskrzeli, przewodu pokarmowego oraz naczyń krwionośnych i powodują rozkurcz tych mięśni.
Beta-blokery łączą się z receptorami, dzięki czemu nie pozwalają na połączenie substancji, które działają na nie pobudzająco.
Właściwości
Przyjęcie beta-blokerów powoduje spadek przewodnictwa przedsionkowo-komorowego oraz kurczliwości mięśnia sercowego. Co więcej, leki powodują:
- zmniejszoną pojemność minutową i częstotliwość skurczów serca;
- mniejsze wydzielanie reniny, dzięki czemu dochodzi do obniżenia ciśnienia krwi;
- spadek oporu obwodowego naczyń krwionośnych;
- obniżenie ciśnienia śródgałkowego;
- skurcz mięśni gładkich narządów wewnętrznych.
Wskazania do stosowania leków z grupy beta-blokerów
Beta-blokery należą do środków pierwszego rzutu, leków stosowanych w grupie chorych cierpiących na zbyt wysokie ciśnienie tętnicze krwi. Zmniejszają ciśnienie i łagodzą reakcje organizmu na stres. Ograniczają także ryzyko wystąpienia zawału serca. Dzięki blokowaniu receptorów β1 i β2 oraz receptorów beta-adrenergicznych mogą być pomocne w leczeniu m.in.:
- nadczynności tarczycy;
- drżeniu mięśni;
- nerwicy i stanów lękowych;
- kołatania serca;
- choroby wieńcowej;
- niewydolności serca;
- zaburzenia częstości pracy serca;
- objawów stresu;
- migreny;
- jaskry;
- skutków odstawienia alkoholu;
- omdleń odruchowych.
Przeciwwskazania do stosowania beta-blokerów
Beta-blokery powinny być stosowane tylko po konsultacji z lekarzem. Istnieją bowiem pewne przeciwwskazania do przyjmowania leków z tej grupy. Beta-adrenolityki nie powinny być stosowane przez osoby chore na astmę i posiadające blok przedsionkowo-komorowy II i III stopnia. Wśród przeciwwskazań znajdują się również pewne zaburzenia takie jak:
- przewlekła choroba obturacyjna płuc;
- choroba tętnic obwodowych;
- silna hipotensja;
- bradykardia;
- dławica piersiowa;
- zespół metaboliczny.
Beta-blokery maskują objawy hipoglikemii (obniżenia stężenia glukozy we krwi), przez co zwiększają ryzyko rozwoju cukrzycy.
Beta-blokery – działania niepożądane i skutki uboczne
Jak każdy lek, beta-blokery mogą powodować skutki uboczne. Choć środki z tej grupy niosą pomoc chorym na schorzenia kardiologiczne, nie powinny być przyjmowane w pewnych sytuacjach. W każdym przypadku to lekarz prowadzący musi przeanalizować wszystkie za i przeciw. Wśród możliwych działań niepożądanych wyróżnia się:
- zaburzenia rytmu serca o charakterze bloków przewodzenia;
- skurcz oskrzeli;
- duszności;
- zaostrzenie astmy;
- zbyt duży spadek ciśnienia (hipotonia);
- impotencję;
- zawroty głowy;
- biegunki lub zaparcia;
- zbyt niskie tętno;
- bóle brzucha;
- nudności i wymioty.
Bisoprolol i nebiwolol na nadciśnienie tętnicze – skutki gwałtownego odstawienia
Bisoprolol i Nebiwolol to jedne z najbardziej skutecznych leków o charakterze beta-blokerów, które zalecane są osobom cierpiącym na nadciśnienie tętnicze. Niebezpieczeństwo w leczeniu beta-adrenolitykami stanowi nagłe odstawianie leków przez pacjentów. Nigdy nie należy na własną rękę przerywać leczenia. Takie postępowanie może doprowadzić do:
- tachykardii (przyspieszenia częstości rytmu serca);
- wzrostu ciśnienia tętniczego;
- zaburzenia rytmu serca;
- niepokoju;
- drżenia mięśni.
Beta-blokery są znane już od wielu lat. Ze względu na wysoką skuteczność działania ich popularność nie słabnie. Bez wątpienia są jednymi z najbardziej skutecznych preparatów, które zwiększają komfort życia osób, które borykają się z chorobami kardiologicznymi.
Zobacz też:
- Propranolol – działanie, zastosowanie, skutki uboczne. Kiedy można zażywać Propranolol? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży? Od jakiego wieku można go stosować?
- Nebilet – zastosowanie, dawkowanie, możliwe skutki uboczne
- Metoprolol – lek stosowany przy nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach rytmu serca. Jak działa winian metoprololu?
- Co obniża ciśnienie krwi? Sprawdź, czym jest nadciśnienie tętnicze i poznaj domowe sposoby na obniżenie ciśnienia krwi!
- Zioła na obniżenie ciśnienia krwi – nadciśnienie tętnicze. Jakie zioła obniżające ciśnienie warto stosować? Sprawdźmy to!
- Dławica piersiowa stabilna i niestabilna – objaw choroby niedokrwiennej serca. Jak wygląda diagnostyka dusznicy bolesnej?
- Rola noradrenaliny w organizmie człowieka – jak działa ten neuroprzekaźnik? Czym różni się noradrenalina od adrenaliny?
- Zioła na obniżenie pulsu – wyciągi ziołowe na poprawę ciśnienia krwi
