Badanie neurologiczne dla wielu pacjentów brzmi dosyć enigmatycznie, więc budzi pewne obawy. Czy słusznie? Przeczytaj artykuł i pozbądź się wątpliwości.
Badanie neurologiczne stanowi podstawową metodę diagnostyczną w dziedzinie medycyny nazwanej neurologią i polega na sprawdzeniu ewentualnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego człowieka. Z dalszej części tekstu dowiesz się, za co odpowiedzialny jest układ neurologiczny, kiedy należy udać się do specjalisty oraz jakie są typy badań przez niego zlecanych. Zapraszamy do lektury.
Układ nerwowy – funkcje
Układ nerwowy (łac. systema nervosum) przez większość naukowców jest uznawany za jeden z najważniejszych w ludzkim organizmie. Nic w tym dziwnego, bowiem to właśnie on odpowiada za kontrolę czynności pozostałych układów organizmu. Jego podstawowa funkcja to przekazywanie impulsów nerwowych między komórkami nerwowymi. W dużym uproszczeniu to dzięki jego prawidłowemu funkcjonowaniu jesteśmy w stanie poprawnie odbierać bodźce czuciowe czy myśleć.
Budowa anatomiczna układu nerwowego
Oczywiście jego budowa jest niezwykle złożona, ale podstawowym podziałem budowy jest poniższe rozróżnienie:
- Centralny układ nerwowy inaczej określany ośrodkowym układem nerwowym – analizuje pobudzenia i decyduje o reakcjach na nie. W jego skład wchodzi mózg oraz rdzeń kręgowy.
- Obwodowy układ nerwowy – odpowiada za bodźce nerwowe wychodzące z mózgu i rdzenia kręgowego do wszystkich narządów ciała. Jego elementami składowymi są: zwoje nerwowe, nerwy czaszkowe, nerwy rdzeniowe, nerwy układu autonomicznego oraz zakończenia nerwowe.
Badanie neurologiczne – przebieg
Jak w większości przypadków, to i ten rodzaj diagnostyki składa się z dwóch części. W pierwszej kolejności specjalista przystąpi do wywiadu, aby zebrać podstawowe informacje na temat zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, trybu życia, przebytych bądź aktualnych chorób, trybu życia lub zażywania leków. Prawdopodobnie zapyta również o występowanie innych objawów, które pozwolą mu mieć pełniejszy obraz stanu pacjenta. Symptomy, o które może zapytać to np.:
- bóli głowy;
- funkcjonowania mięśni;
- zaburzeń chodu;
- czucia w obrębie kończyn;
- zawrotów głowy;
- zaburzeń równowagi;
- drgawek;
- zaburzeń widzenia;
- zaburzeń słuchu;
- problemów z mówieniem;
- zaburzeń świadomości;
- problemów z pamięcią;
- zaburzeń snu.
Następnie przejdzie do badania fizykalnego, podczas którego neurolog sprawdzi inne kwestie, które uzna za stosowane w tym przypadku. Może to być budowa ciała, ale również odruchy fizjologiczne. Wykona proste i bezbolesne czynności, które znacznie ułatwią postawienie właściwej diagnozy. Jeżeli zachodzi podejrzenie choroby układu nerwowego, lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań specjalistycznych, mogą to być:
- sztywność mięśni karku – sprawdza czy pacjent leżący na wznak może dotknąć podbródkiem swojej klatki piersiowej;
- napięcie mięśni wybranych części ciała;
- ruchomość bierna i czynna kończyn – lekarz unosi i zgina i wyprostowuje ręce lub nogi;
- odruchy ścięgniste – zawiera popularne badanie młoteczkiem neurologicznym;
- badanie nerwów czaszkowych;
- odruchy powierzchniowe – np. drażnienie krawędzi stopy;
- badanie czucia – sprawdza czy pacjent czuje dotyk, temperaturę, wibrację, itp.;
- badanie stanu psychicznego – jeżeli istnieje podejrzenie dolegliwości, które mogą objawiać się zaburzeniami psychicznymi;
- badanie prostych czynności umysłowych, np. czytanie, liczenie, pisanie czy mowa.
W kompetencjach neurologa jest również zlecanie bardziej wymagających badań specjalistycznych, o ile uzna to za zasadne, m.in.:
- tomografia komputerowa;
- rezonans magnetyczny;
- elektroencefalografia (EEG);
- tomografia emisyjna PET-CT;
- elektromiografia;
- Rentgen czaszki i kręgosłupa;
- analiza płynu mózgowo-rdzeniowego;
- badania laboratoryjne (np. morfologia, badanie moczu, odczyn Biernackiego).
Jakie choroby leczy lekarz neurolog?
Spektrum chorób, którymi zajmuje się neurolog, jest bardzo szerokie, a ich skutki niestety są bardzo poważne. Na tej długiej liście znajdują się między innymi: Choroba Parkinsona i Alzheimera, padaczka, guzy mózgu, rwa kulszowa, migrena, stwardnienie rozsiane, nerwica czy zwyrodnienie kręgosłupa. Uprzedzamy, że jeżeli dostałeś skierowanie do neurologa, to w żadnym wypadku nie oznacza, że cierpisz na jedną z wyżej wymienionych chorób. Czasami źródłem objawów jest niedobór witamin w diecie lub przebyte ostatnio choroby, które osłabiły organizm – w takich przypadkach leczenie jest dużo prostsze, ale zawsze należy to sprawdzić u specjalisty.
Jak widzisz, wizyta u specjalisty i badanie neurologiczne nie muszą budzić twoich obaw. To nieinwazyjna diagnostyka, która pozwala na wykrycie lub wykluczenie wielu poważnych chorób i dolegliwości, a im szybciej otrzymasz diagnozę, tym szybciej możesz rozpocząć proces leczenia. Dlatego jeżeli powinieneś zrobić niezbędne badanie, to nie odkładaj tego na później. Jeżeli nadal się wahasz, to miej na uwadze, że przez wielu specjalistów układ nerwowy jest uważany za jeden z najważniejszych w ludzkim organizmie, więc tym bardziej nie można bagatelizować wizyty u neurologa lub wykonania zleconego przez niego badania.
Zobacz też:
- Układ nerwowy – działanie i rola układu nerwowego u człowieka.
- Ośrodkowy układ nerwowy – budowa i funkcje OUN. Poznaj anatomię oraz częste choroby układu nerwowego!
- Odruch kolanowy – czym jest i czy trzeba go badać?
- Próba Romberga – na czym polega to badanie neurologiczne? Co oznacza dodatni wynik próby Romberga, a co ujemny?
- Kiedy wykonuje się badanie MRI barku?
- Zioła na uspokojenie – naturalne i skuteczne metody redukcji stresu. Zioła na wyciszenie i bezsenność
- Zioła na sen – poznaj sposoby, które ułatwią zasypianie! Które zioła na bezsenność zapewnią zdrowy sen? Sprawdź to!
- Co to jest ból neuropatyczny i jak się go leczy? Charakterystyka dolegliwości neuropatycznych
