Wyrostek mieczykowaty to jedna z kości tworzących mostek i główne miejsce przyczepu mięśni brzucha. Ze względu na swoje położenie często ulega urazom. Przeczytaj i dowiedz się, jakie spełnia funkcje!
Wyrostek mieczykowaty (łac. Processus xiphoideus lub ksifos) to najniżej położona kość mostka. Jest wyczuwalny jako niewielki, twardy guzek w dołku żebrowym. Przeczytaj, dlaczego ksifos często ulega urazom i jakie są choroby wyrostka mieczykowatego.
Czym jest wyrostek mieczykowaty?
Wyrostek mieczykowaty to najmniejsza z kości tworzących mostek położona najniżej i stanowiąca miejsce przyczepu niektórych mięśni brzucha. Od góry graniczy z trzonem mostka, a od dołu ustala dolną granicę klatki piersiowej. Wyrostek mieczykowaty jest specyficznie zakończony – jego końcówka może być ostra, rozdwajająca się czy z wypukleniem. Wszystkie z tych trzech zakończeń są prawidłowe anatomicznie. Dzięki temu zakończeniu jest łatwo wyczuwalny jako zgrubienie lub guzek w dolnej części żebra. Cechą tej budowy jest również silne narażenie tej kości mostka na urazy zewnętrzne, szczególnie przy podnoszeniu ciężkich przedmiotów.
Urazy wyrostka mieczykowatego
Specyficzne zakończenie wyrostka mieczykowatego sprawia też, że ta część klatki piersiowej jest narażona na stały ucisk. Większość problemów z tą częścią mostka rozpoczyna się od urazów i dolegliwości bólowych. Ból w tym rejonie warto od razu skonsultować medycznie, aby uniknąć dalszych powikłań. Dolegliwości zazwyczaj pojawiają się u sportowców intensywnie podnoszących ciężary. Leczenie przewlekłego bólu wyrostka mieczykowatego jest możliwe za pomocą farmakoterapii lekami przeciwzapalnymi. Ważnym elementem leczenia problemów w okolicy mostka jest jednak rehabilitacja. Odpoczynek i unikanie wysiłku fizycznego da kości czas na konieczną regenerację. Jakie choroby tej części mostka są wyróżniane?
Zapalenie wyrostka mieczykowatego
Najczęściej występuje jako powikłanie zbyt intensywnego treningu lub podnoszenia ciężkich przedmiotów w pracy. Do jego objawów, poza silnym bólem w mostku, zalicza się zaczerwienienie skóry i zgrubienie kości. Zapalenie leczy się głównie za pomocą leków i odstawienia na dłuższy czas wysiłku fizycznego.
Zapalenie wyrostka mieczykowatego mostka może być również symptomem schorzeń układu pokarmowego. Lekarz podczas diagnostyki powinien wykluczyć choroby takie jak wrzody żołądka i problemy z dwunastnicą.
Guz wyrostka mieczykowatego
Na skutek częstego podrażnienia wyrostka może dochodzić do deformacji kości. Na wyrostku mieczykowatym zaczyna wtedy narastać okostna. Okostna to rodzaj fizjologicznej reakcji obronnej organizmu na czynniki uszkadzające tkankę kości. Włóknista błona naturalnie otacza kość od zewnątrz, pozwalając na jej regenerację i chroniąc ją przed czynnikami zewnętrznymi. Szczególnie przy intensywnym wysiłku fizycznym, takim jak podnoszenie ciężarów, okostna narasta. Może to powiększyć kostkę do formy guza. Zazwyczaj świadczy to o stanie zapalnym kości.
Guz wyrostka mieczykowatego objawia się silnym uciskowym bólem w klatce piersiowej. Mała kość mostka powiększa się i zaczyna wystawać przez skórę. Guz nie jest nowotworowy, ale nasilone narastanie się okostnej może być niebezpieczne. Ból można zminimalizować za pomocą farmakoterapii, ale w skrajnych przypadkach wykonuje się chirurgiczne usunięcie narośniętej okostnej. Operację wyrostka mieczykowatego można wykonać również w celu estetycznym, wystająca kość może bowiem denerwować pacjenta.
Zespół Tietza
Zespół Tietza to zapalenie stawów żebrowo-mostkowych. Stan zapalny powstaje wtedy w miejscu, gdzie żebra łączą się z mostkiem. Schorzenie nie jest groźne, ale towarzyszy mu nieprzyjemny ból przy wdechu. Silny ból uciskowy w klatce piersiowej może promieniować do ramion i barku. Zespół Tietza wynika z przewlekłych urazów klatki piersiowej lub chorób układu oddechowego, i najczęściej dotyka kobiety po 40. roku życia. Schorzenie leczy się za pomocą rehabilitacji i farmakoterapii (leki przeciwbólowe i przeciwzapalne).
Choroby wyrostka mieczykowatego mostka
Do najczęstszych objawów schorzenia w okolicy wyrostka mieczykowatego należą:
- ucisk w klatce piersiowej;
- zgrubienie na dolnym odcinku mostka;
- ból podczas oddychania;
- ból mostka podczas ruchu.
Ból wyrostka mieczykowatego to sygnał powstającego stanu zapalnego i nie powinien być ignorowany. Najczęściej wiąże się z przeciążeniem wysiłkowym. Powikłania najczęściej pojawiają się u osób podnoszących ciężary, ze względu na dużą mobilność wyrostka podczas wykonywania akcji. Wcześniejsze, nawet lekkie urazy mogą z czasem prowadzić do poważniejszych schorzeń takich jak guzek wyrostka mieczykowatego.
Wiesz już, czym jest wyrostek mieczykowaty i w którym miejscu w ciele się znajduje. Przewlekły ból wyrostka mieczykowatego mostka może być skutecznie leczony za pomocą leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Wyjątkowo skuteczna jest też rehabilitacja. Najważniejszym krokiem jest jednak pozwolenie okostnej na regenerację.
Zobacz też:
- Objaw Jaworskiego – o czym świadczy jego dodatni wynik?
- Ból w mostku – jakie choroby może zwiastować?
- Jak bolą płuca i o czym świadczy to odczucie?
- Co może oznaczać ból w klatce piersiowej przy oddychaniu? Błahy problem czy poważne schorzenie?
- Opłucna – diagnostyka, objawy i leczenie chorób opłucnowych
- Chwyt Heimlicha — jak go wykonać? Pierwsza pomoc przy zadławieniach
- Jakie są najczęstsze choroby płuc i jakie objawy na nie wskazują?
- Mięsień naramienny – anatomia i funkcje. O czym świadczy ból tej okolicy barku?
