LBBB (ang. left bundle branch block), czyli blok lewej odnogi pęczka Hisa to zaburzenie przewodzenia wewnątrzkomorowego rozpoznawany często przy profilaktycznym badaniu EKG. Czym się charakteryzuje? Jak wygląda w zapisie elektrokardiogramu? Czytaj dalej!
Blok lewej odnogi pęczka Hisa nazywany także czasami blokiem odnogi pęczka przedsionkowo-komorowego to zaburzenie pracy serca występujące na ogół u seniorów, a także u młodych sportowców. Schorzenie samo w sobie nie jest szkodliwe, pod warunkiem że pojawia się u osób zdrowych. Jeśli natomiast jest objawem choroby serca, może nasilać jej objawy i pogarszać rokowania. LBBB bywa także rozpoznawany jako wada wrodzona.
Czym jest pęczek Hisa?
Mięsień sercowy człowieka ma zdolność do regularnych skurczów i rozkurczów. Dzięki temu serce pracuje jako pompa, dostarczająca krew do wszystkich narządów ludzkiego ciała. Kurczliwość jest możliwa dzięki układowi bodźcoprzewodzącemu, na który składają się węzły, pęczek Hissa i włókna Purkinjego. Pęczek Hissa przewodzi impulsacje nerwowe z węzła przedsionkowo-komorowego bezpośrednio do przegrody międzykomorowej. Szybkosć przewodzenia wynosi w tej strukturze 4 m/s. Dzięki temu sygnalizacja rozprzestrzenia się na dwie komory. Ma to miejsce w warunkach fizjologicznych, czyli takich pozbawionych patologii.
W przypadku LBBB dochodzi do przerwania przesyłanie impulsacji w lewej odnodze pęczka Hisa. W konsekwencji pojawia się zaburzenia funkcjonowania układu bodźcoprzewodzącego i tym samym rytmu serca.
Jak dochodzi do rozwoju LBBB?
Blok lewej odnogi pęczka Hisa najczęściej wynika z uszkodzeń mięśnia sercowego lub innych chorób układu sercowo-naczyniowego. W niektórych przypadkach stanowi wadę wrodzoną.
Do rozwoju LBBB dojść może na skutek m.in.:
- zawału serca,
- boreliozy,
- zwłóknienia elementów układu bodźcoprzewodzącego,
- zapalenia mięśnia sercowego,
- niedoczynności tarczycy,
- choroby niedokrwiennej serca,
- kardiomiopatii rozstrzeniowej,
- zwężenia zastawki aortalnej, czyli stenozy.
Jak rozpoznać LBBB?
Pacjent bardzo rzadko doświadcza objawów związanych z LBBB per se. Mogą jednak pojawić się dolegliwości związane z chorobą serca, która doprowadziła do rozwoju bloku lewej odnogi pęczka Hisa. Są to głównie symptomy związane z niewydolnością serca, w tym przede wszystkim duszności oraz ból w klatce piersiowej. Bardzo często LBBB nasila objawy choroby, będącej pierwotną przyczyną zaburzenia. Jest to związane z upośledzeniem kurczliwości lewej komory.
Diagnostyka LBBB
Kryteria rozpoznania są dla kardiologa bardzo proste i wymagają analizy zapisu EKG. Blok śródkomorowy rozpoznawany jest w momencie gdy obserwuje się:
- wydłużenie czasu trwania zespołu QRS (dłużej niż 120 ms) — lewa komora kurczy się znacznie wolniej od prawej,
- zazębiony i szeroki załamek R (w swoim kształcie jest zbliżony do litery M),
- zmiany w odcinku ST, a także załamku T — informują one lekarza o stanie repolaryzacji kardiomiocytów, czyli sytuacji powrotu do pełnej kurczliwości serca.
Leczenie LBBB
Głównym kryterium wyboru rodzaju leczenia jest ustalenie pierwotnej przyczyny pojawienia się LBBB. Jeśli za rozwój bloku lewej odnogi pęczka Hisa odpowiedzialny jest zawał serca, to konieczne jest ukierunkowanie terapii właśnie w tym kierunku. Ważna może okazać się nie tylko sama farmakoterapia, ale także modyfikacja stylu życia, w tym wprowadzenia zdrowej diety i częstszej aktywności fizycznej. Na zawał serca cierpią głównie osoby ze stwierdzonym nadciśnieniem tętniczym, podwyższonym cholesterolem i otyłością.
Ponieważ LBBB rozwija się pod żadnych objawów, kluczowe jest wykonywanie rutynowych badań profilaktycznym minimum raz w roku. Przy pojawieniu się takich objawów jak duszność, czy ból w klatce piersiowej, nie wolno lekceważyć takiego pogorszenia stanu zdrowia. Zwłaszcza gdy dyskomfort będzie manifestował się często.
W ostrych przypadkach zaburzeń przewodzenia impulsacji międzykomorowej, konieczne może okazać się wszczepienie rozrusznika serca (stymulatora). Są to jednak odosobnione sytuacje np. gdy pojawiają się częste omdlenia.
Rokowania w przypadku LBBB uzależnione są od wielu czynników, w tym wieku pacjenta, występowania innych chorób współtowarzyszących i ogólnego stanu organizmu. Jest ono znacznie lepsze u osób, zdiagnozowanych z powodu choroby niedokrwiennej serca, niż zawału tego organu.
RBBB, czyli blok prawej odnogi pęczka Hisa
W diagnostyce klinicznej istnieje także zaburzenie dotyczące prawej odnogi pęczka Hissa, czyli RBBB (ang. right bundle branch block). W jego przebiegu obserwuje się zaburzenie przewodzenia impulsacji nerwowej z prawej odnogi pęczka Hissa do prawej komory. Co ciekawe, upośledzenie to diagnozuje się znacznie częściej u mężczyzn, niż u kobiet. Czynnikami ryzyka są m.in. cukrzyca, otyłość, palenie papierosów i nadciśnienie tętnicze. Podobnie jak w przypadku LBBB, diagnozy dokonuje się za pomocą EKG. Leczenie również uzależnione jest od indywidualnego przypadku i może polegać również na wszczepieniu rozrusznika.
Mimo że LBBB nie jest jednostką chorobą, to gdy jest następstwem jakiegoś schorzenia układu sercowo-naczyniowego, może znacznie pogorszyć jego przebieg. W większości przypadków dolegliwości tej można zapobiec m.in. dzięki systematycznej profilaktyce, zdrowej diecie i codziennej aktywności fizycznej. Wyjątek stanowią wady wrodzone serca.
Zobacz też:
- Blok lewej odnogi pęczka Hisa – co to jest i czy wymaga leczenia?
- RBBB — blok prawej odnogi pęczka Hisa
- Blok przedsionkowo-komorowy — czym jest?
- Ból lewej ręki – skąd się bierze i jak mu zaradzić? Rozpoznaj źródło dolegliwości
- Informacje o układzie krążenia – Podstawowe informacje
- Niewydolność serca – czym jest, jakie daje objawy i jak wygląda leczenie?
- Migotanie komór — zaburzenie pracy serca zagrażające życiu
- Naczynia wieńcowe: podłoże, objawy i leczenie choroby wieńcowej!
