Podwyższone stężenie kinazy kreatynowej może być związane z intensywną aktywnością fizyczną, ale niekiedy wskazuje na uszkodzenie mięśni szkieletowych lub zawał serca. Zapewnia ona prawidłowe funkcjonowanie mięśni i układu sercowo-naczyniowego. Sprawdź, kiedy należy zbadać jej poziom i co oznaczają odchylenia od normy!
Czym jest kinaza kreatynowa?
CK, czyli kinaza kreatynowa, znana również jako kinaza fosfokreatynowa (CPK), to enzym, który znajduje się w mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym i mózgu. Bierze on udział w przemianach energetycznych organizmu. CK występuje w postaci trzech izoenzymów:
- CK-MB (znajduje się wyłącznie w mięśniu sercowym),
- CK-BB (występuje w mózgu),
- CK-MM (zlokalizowana w sercu i mięśniach szkieletowych).
Jak wygląda badanie?
Do oznaczenia stężenia kinazy kreatynowej potrzebna jest próbka krwi pobierana z żyły łokciowej. Aby otrzymać wiarygodny wynik, zgłoś się na badanie w godzinach porannych. Pamiętaj, żeby być na czczo. To oznacza, że ostatni posiłek powinien zostać zjedzony 8–12 godzin przed pobraniem krwi. Przed przystąpieniem do badania poinformuj lekarza o swoim stanie zdrowia i przyjmowanych lekach. Stężenie kinazy kreatynowej zależy od płci. Norma CK dla kobiet wynosi 24–140 U/l, natomiast dla mężczyzn: 24–195 U/l.
Kiedy oznacza się stężenie CK?
Badanie CK często wykonuje się u sportowców wyczynowych, aby określić ich przygotowanie do wysiłku. Podwyższony poziom kinazy kreatynowej może być spowodowany przetrenowaniem. W takiej sytuacji należy przez tydzień powstrzymać się od aktywności fizycznej i powtórzyć badanie.
Lekarz zleci wykonanie CK, gdy pacjent skarży się na ciągłe zmęczenie, skurcze, słabość i bóle mięśni, przyspieszone tętno. Na konieczność przeprowadzenia badania wskazuje też ciemny mocz, kołatanie serca i ból w klatce piersiowej.
Oprócz tego badanie wykorzystuje się w monitorowaniu leczenia neuroleptykami, fibratami lub statynami. W ten sposób specjalista może ocenić ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Przy podejrzeniu zawału serca lekarz dodatkowo zleci oznaczenie stężenie mioglobiny i troponiny we krwi. Z kolei diagnostyka w kierunku uszkodzenia mięśni wymaga rozszerzenia o badanie CRP, dehydrogenazy mleczanowej, prokalcytoniny. Specjalista zleci też badanie moczu, aby ocenić poziom mioglobiny.
Kinaza kreatynowa – odchylenia od normy
W normalnych warunkach niskie stężenie CK jest normalne. Wzrasta w wyniku uszkodzenia komórek mięśniowych. Badanie kinazy kreatynowej wykonuje się, gdy istnieje podejrzenie:
- ostrej niewydolności serca,
- dystrofii mięśniowej,
- zawału serca,
- zatorowości płucnej,
- zapalenia skórno-mięśniowego,
- reumatoidalnego zapalenia stawów,
- urazu serca,
- zatrucia alkoholem lub tlenkiem węgla.
W takiej sytuacji dochodzi do wzrostu stężenia CK. Z kolei obniżony poziom kinazy kreatynowej może być związany z zaawansowaną chorobą alkoholową wątroby, ostatnią fazą dystrofii mięśniowej, toczniem, nowotworem (zwłaszcza rakiem piersi i płuc). Stężenie CK zmniejsza się w trzecim trymestrze ciąży.
Jak obniżyć poziom kinazy kreatynowej?
W przypadku podwyższonej kinazy kreatynowej najpierw trzeba ustalić przyczynę. Jeśli wzrost CK nastąpił na skutek przetrenowania, należy zadbać o regenerację mięśni i spożywać odpowiednią ilość białka, węglowodanów i przeciwutleniaczy. Osoby z nadwagą i otyłością mogą mieć wyższy poziom kinazy kreatynowej. W takiej sytuacji trzeba pozbyć się nadprogramowych kilogramów oraz utrzymać prawidłową masę ciała.
Artykuł partnera.
Zobacz też:
- Podwyższona hemoglobina – o czym świadczy taki wynik badania?
- Czym jest FT4 i dlaczego bada się jego stężenie we krwi?
- Mydocalm – co to za lek i w jakich przypadkach się go stosuje? Sprawdź!
- Badanie poziomu D-dimerów – jakie są ich normy we krwi?
- Bilirubina w moczu. Co oznacza jej podwyższony poziom?
- Rola noradrenaliny w organizmie człowieka – jak działa ten neuroprzekaźnik? Czym różni się noradrenalina od adrenaliny?
- Migotanie przedsionków – najważniejsze informacje
- Schorzenie XXI wieku, czyli glikemia. Czym jest i jakie są normy glikemii?
