Zapalenie rogówki – wszystko, co musisz wiedzieć o tej chorobie oka

Zdrowe oczy to niedoceniana wygoda życia. Człowiek zdaje sobie sprawę z tego codziennego luksusu dopiero, gdy go straci. Jedną z bardziej powszechnych, nieprzyjemnych i niebezpiecznych chorób oczu jest zapalenie rogówki. Z tego artykułu dowiesz się, jak dbać o oczy, by nie dopuścić do jej rozwoju. Pomożemy ci też rozpoznać tę chorobę i zapoznać się z zalecanym procesem leczenia.

Rogówka oka – budowa

Rogówka oka to jego wypukła część, która ma za zadanie skupiać promienie słoneczne. Nie jest ona co prawda ukrwiona, lecz znajduje się na niej dużo zakończeń receptorów bólowych. Dlatego każde jej najmniejsze uszkodzenie jest tak nieprzyjemne.

Choć ta część oka jest niewielka, pełni ważną rolę w jego prawidłowym funkcjonowaniu. Rogówka oka załamuje i skupia promienie świetlne oraz tworzy z nich czytelny dla mózgu obraz. Jej specyficzna budowa umożliwia także przenikanie leków w głąb oczu. Wygląda ona następująco:

• nabłonek tylny rogówki;
• blaszka graniczna wewnętrzna;
• istota właściwa rogówki;
• blaszka graniczna przednia;
• nabłonek przedni rogówki.

Jej grubość wynosi zaledwie 0,8 mm. Mimo tego, rogówka oka ma skomplikowaną budowę i pełni ważną funkcję. Jej uszkodzenie jest groźne dla całego oka, a w dodatku bardzo bolesne.

Choroby rogówki, twardówki i powierzchni oka

Zapalenie rogówki oka to sytuacja, do której dochodzi przy jakimkolwiek jej uszkodzeniu. Chorobę mogą wywołać rozmaite czynniki. Najpowszechniejsze przedstawiliśmy poniżej:

• grzybica rogówki – zakażenie grzybicze rogówki jest dość częstą przypadłością. Ten stan może spowodować nadużywanie niektórych leków. Do grzybicy rogówki przyczyniają się antybiotyki i kortykosteroidy. Wówczas pojawiają się na niej trudne do zagojenia nacieki i owrzodzenia. Ostatecznie może to prowadzić do całkowitego zniszczenia rogówki oraz powstania blizny w oku;
• epidemiczne choroby rogówki oka – objawy bywają bardzo burzliwe. Zalicza się do nich obrzęk spojówek, przekrwienie i pojawianie się wydzieliny z oka. Czasem dolegliwości rozprzestrzeniają się też na resztę ciała. Zapalenie epidemiczne jest zakaźne, bolesne i niebezpieczne;
• opryszczkowy stan zapalny rogówki – jest to jeden z najczęstszych rodzajów zapalenia w obrębie oczu. Gdy wirus opryszczki atakuje oko, występuje światłowstręt, ból, łzawienie, a nawet upośledzenie widzenia. Choroba ma charakter nawrotowy i może powodować trwałe zmiany na oku; 
• bakteryjne zwyrodnienie rogówki – to zdecydowanie najczęstszy powód powstawania zapalenia rogówki. Gronkowce, paciorkowce i inne bakterie wnikają do oka przez uszkodzony nabłonek. Następująca choroba objawia się silnym bólem, zaczerwienieniem i matowieniem oka. Powstały naciek powoduje owrzodzenia na oku;
• inne choroby rogówki, twardówki i powierzchni oka – zapalenie oka może towarzyszyć wielu innym schorzeniom. Należą do nich chociażby półpasiec, trądzik różowaty, gruźlica, kiła lub awitaminoza. Aby sprecyzować źródło problemu, najlepiej od razu udać się do lekarza.

Zapalenie rogówki oka

Zapalenie rogówki może być wywołane przez różne drobnoustroje chorobotwórcze – bakterie, wirusy, grzyby lub pierwotniaki. Gdy któreś z nich dostanie się do oka, powoduje niebezpieczny stan zapalny. W zależności od konkretnej przyczyny, konsekwencje tego problemu mogą być różne. Często następuje matowienie, owrzodzenie i silny ból – dokładny opis objawów znajdziesz w dalszej części tekstu.

Zapalenie rogówki przeważnie trwa około 2–3 tygodnie. Często choroba przechodzi samoczynnie. Można jednak skrócić jej czas trwania i intensywność poprzez zastosowanie odpowiedniego leczenia. Podczas trwania dolegliwości niezwykle ważne jest trzymanie się ścisłych zasad higieny. Myj ręce jak najczęściej i postaraj się nie dotykać oczu.

Choroby rogówki oka – objawy

Jak rozpoznać zapalenie rogówki? Konkretne objawy chorób rogówki oka mogą różnić się, w zależności od przyczyny. Istnieje jednak kilka charakterystycznych dolegliwości, po których rozpoznasz stan zapalny w oku:

• pogorszenie widzenia – rozmywanie się obrazu i mniejsza wyraźność;
• ból, pieczenie i kłucie w oku;
• matowa rogówka – czasem jej powierzchnia staje się nierówna;
• czerwone białko oka;
• spuchnięcie spojówek;
• łzawienie bez powodu;
• światłowstręt;
• uczucie obecności ciała obcego w oku;
• wytwarzanie się wydzieliny z oka.

Możesz zauważyć powyższe objawy w jednym lub w obydwu oczach. 

Zapalenie rogówki – przyczyny

Stan zapalny rogówki może być spowodowany przez różne infekcje, ale też stany nieinfekcyjne. Do tych drugich należą:

• mechaniczne urazy oka;
• nieprawidłowe noszenie soczewek kontaktowych – w tym nieodpowiednia higiena lub częstotliwość zmieniania;
• choroby ogólnoustrojowe – szczególnie autoimmunologiczne,
• powikłania po zabiegach okulistycznych i neurochirurgicznych.

Do najczęstszych przyczyn zapalenia rogówki należą jednak wirusy i bakterie. Niektóre z nich przenoszą się przez powietrze, a więc są szczególnie trudne do uniknięcia. Inne rozprzestrzeniają się poprzez bezpośredni kontakt z krwią lub z samym okiem. Jeśli znasz kogoś z wirusowym zapaleniem rogówki, lepiej trzymać się z daleka – łatwo się od niego zarazić.

Stan zapalny rogówki – profilaktyka

Najważniejszym aspektem profilaktyki jest higiena osobista. Koniecznie często myj ręce i nigdy nie wkładaj do oczu niczego, co nie powinno się w nich znaleźć. Jeśli używasz kropli do oczu – zwróć uwagę na ich datę ważności. Podczas wykonywania jakichkolwiek czynności, które mogą uszkodzić błonę oka, zawsze noś okulary ochronne. 

Jeżeli nosisz soczewki kontaktowe, unikaj spania z nimi. Postaraj się też unikać kontaktu z osobami zarażonymi wirusem i nosicielami bakterii. Zadbaj o własne ręczniki do twarzy w każdej sytuacji. Jeśli twoje oczy są delikatne i podatne na uszkodzenia – stosuj odpowiednio dobrane preparaty.

Diagnoza stanu zapalnego i leczenie rogówki

Jeżeli niepokoi cię stan twoich oczu, natychmiast udaj się do okulisty. Specjalista wykona szereg podstawowych badań, które pozwolą dokładnie ocenić stan zdrowia twojego narządu wzroku. Badania rogówki oka mogą obejmować:

• test lampą szczelinową w celu określenia stanu spojówek;
• wziernikowe badanie dna oka;
• pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Zapalenie rogówki – leczenie

Na podstawie tych informacji oraz wywiadu lekarz dobierze odpowiedni proces leczenia dla twojej sytuacji.

Leczenie rogówki dopasowane do przyczyny:

• jeżeli twoje zapalenie rogówki zostało spowodowane obecnością wirusa opryszczki, leczenie opiera się na miejscowej kuracji. Wówczas stosuje się specjalną maść do oczu. Ma ona na celu zahamowanie namnażania się wirusów. Dodatkowo zaleca się stosowanie nawilżających i przeciwwirusowych kropel do oczu i leków przyspieszających gojenie;
• leczenie zapalenia rogówki o podłożu bakteryjnym może wymagać zastosowania antybiotyków. Używa się ich, by powstrzymać namnażanie się i nawracanie bakterii;
• nawracający stan zapalny rogówki – należy zastosować preparaty antywirusowe, zimne kompresy łagodzące oraz sztuczne łzy. Korzystne mogą się też okazać tzw. krople ozonowe, które przeciwdziałają tworzeniu się ubytków i nacieków. Jeżeli znacznie pogorszył się wzrok, zaleca się użycie steroidów. Natomiast niesteroidalne leki przeciwzapalne pomogą uśmierzyć ból i stan zapalny;
• w przypadku półpaśca leczenie rogówki powinno nastąpić jak najszybciej – najlepiej w ciągu 3 dni od pojawienia się zmian skórnych. Preparaty steroidowe mogą pomóc złagodzić zmiany skórne. W skrajnych przypadkach stosuje się też krople steroidowe do oczu.

Zapalenie rogówki nie zawsze ma groźne podłoże chorobowe – i nie w każdym przypadku wymaga leczenia. Często objawy ustępują samoczynnie, jednak nigdy nie należy ich bagatelizować. Niekiedy mogą bowiem prowadzić do poważnych powikłań.

Powikłania – blizny rogówki

Nigdy nie bagatelizuj problemów z oczami. Nieprawidłowo leczone zapalenie rogówki może się rozwijać i doprowadzić trwałych uszkodzeń. Wówczas pojawia się blizna rogówki, którą ciężko usunąć. Przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia powierzchownego zapalenia, nie dochodzi do rogowacenia. Z kolei wrzodziejące stany zapalne niestety zawsze pozostawiają po sobie ślady.

Blizny rogówki mogą niekorzystnie wpływać na ostrość widzenia. W skrajnych przypadkach może być konieczny jej przeszczep. Jest to jednak niebezpieczna operacja, która może przynieść ze sobą wiele niepożądanych reakcji. Z tego powodu należy zadbać o odpowiednie leczenie na wczesnym stadium rozwoju choroby. W większości przypadków, z pomocą lekarza unikniesz niebezpiecznych powikłań.
Zapalenie rogówki może mieć wiele różnych przyczyn i postaci. Jedno jest pewne – nie jest to nic przyjemnego. Możesz uniknąć tej bolesnej choroby oczu, stosując się do zasad higieny osobistej. Jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek oznaki zachorowania, koniecznie udaj się do lekarza. Wdrożenie odpowiedniego leczenia pomoże ci uniknąć przykrych konsekwencji powikłań zapalenia.

---

Zobacz też:

• Jakie są najczęstsze przyczyny bólu oczu i oczodołów?
• Zapalenie otrzewnej – diagnostyka i rokowania. Sprawdź, czy silny ból brzucha to objaw, który może doprowadzić do sepsy!
• Zapalenie tchawicy – jak leczyć tę groźną chorobę górnych dróg oddechowych?
• Alergiczne zapalenie spojówek – co robić, gdy oczy swędzą, pieką i puchną?
• Zapalenie nagłośni – niebezpieczna choroba, która atakuje głównie dzieci
• Jakie są najczęstsze objawy i dostępne metody leczenia przewlekłego zapalenia zatok?
• Jak wyleczyć wrzodziejące zapalenie jelita grubego?
• Zapalenie dziąseł – skąd się bierze i jak mu przeciwdziałać? Zwalcz stan zapalny szybko i sprawnie!