Syndrom Gardnera, zwany też zespołem alienacji rodzicielskiej, jest stosunkowo częstym zaburzeniem diagnozowanym w wieku dorosłym. Prawdopodobieństwo zwiększa się w rodzinach, w których doszło do rozwodu rodziców. U dotkniętego nim chorego może pojawić się wiele chorób o podłożu psychologicznym, w tym lęki, fobie, a nawet depresja. Dowiedz się więcej o tej przypadłości.
Czym jest syndrom Gardnera?
Jak w przypadku wielu innych zaburzeń, nazwa syndromu Gardnera wywodzi się od nazwiska badacza, który po raz pierwsze je opisał. Doktor Richard Gardner był amerykańskim psychiatrą sądowym zajmującym się psychoterapią dzieci. Zauważył on zależność między konfliktem okołorozwodowym rodziców a przyszłymi problemami psychicznymi ich potomstwa.
Syndrom Gardnera a rozwód rodziców
Bardzo często w sytuacjach rozwodu dochodzi do manipulowania i nawoływania do biernej agresji, a także negatywnego nastawiania dzieci w stosunku do drugiej strony konfliktu. Zdezorientowane dziecko bywa wówczas rozdarte między miłością do obojga opiekunów a posłuszeństwem względem jednego z nich. Taki dysonans rodzi wiele wątpliwości, lęki i strach przed utratą najbliższych mu osób.
Syndrom Gardnera – przyczyny
Przyczyną syndromu Gardnera jest otwarty konflikt i kryzys między rodzicami osoby dotkniętej schorzeniem. Dochodzi wówczas do poważnego nadszarpnięcia, a nawet zerwania silnych, emocjonalnych więzi między dzieckiem, a jego rodzicami. Nierzadko w maluchu rodzi się nienawiść do jednej ze stron, a w przyszłości często do obu.
Obecnie wyróżnia się 3 stopnie nasilenia zespołu alienacji rodzicielskiej:
- łagodny – dziecko pragnie utrzymywać kontakt z rodzicem, które podjudzało do agresji;
- umiarkowany – dziecko jest krytyczne wobec jednego z rodziców i nie utrzymuje z nim przyjacielskich kontaktów (często żadnych);
- poważny – dziecko czuje nienawiść do rodzica, który w przeszłości namawiał do agresji w stosunku do drugiego opiekuna.
Syndrom Gardnera – objawy
Symptomy zespołu alienacji rodzicielskiej są dość proste do zdiagnozowania przez doświadczonego psychologa. Typowymi objawami są:
- uczucie przyporządkowania dziecka jednemu z rodziców;
- nienawiść lub wrogi stosunek dziecka do jednego z opiekunów. Bardzo często ma ono miejsce w wyniku nieuzasadnionych, błahych lub nieprawdziwych powodów;
- twierdzenie, że dziecko odrzuciło drugiego rodzica w sposób autonomiczny;
- przyjmowanie myśli, sposobu zachowania, a nawet języka rodzica nawołującego do agresji wobec drugiego opiekuna;
- poczucie winy dziecka;
- złość i niechęć do rodziny nielubianego rodzica.
Syndrom Gardnera a dorosłe życie
Wykorzystanie psychiczne, bo tak należałoby mówić wprost o przyczynach tego schorzenia, daje o sobie znać w dorosłym życiu skrzywdzonego w dzieciństwie dziecka. Wyrasta ono często na człowieka pełnego kompleksów, niepotrafiącego zbudować relacji partnerskiej, uważającego, że nie zasługuje na miłość, zaufanie i szczęście. Zdarza się, że powiela schemat, jaki wyniósł z domu rodzinnego. Jest także bardziej skłonny do szantażu emocjonalnego.
Kondycja psychiczna osób dotkniętych syndromem Gardnera
Wykazano, że dorosły z zespołem alienacji rodzicielskiej ma w przyszłości skłonności do nałogów, w tym hazardu i nimfomanii. Zwiększa się także ryzyko występowania zaburzeń psychiatrycznych, w tym osobowości borderline, zaburzeń tożsamości, fobii, stanów lękowych i depresji.
Syndrom Gardnera – leczenie
Leczenie syndromu Gardnera polega na długotrwałej, czasami wieloletniej psychoterapii. Chory może uzyskać pomoc w jednej z grup wsparcia, dla osób, które wychowywane były przez toksycznych rodziców. Leczenie jest zatem wieloetapowe i wymaga od dotkniętego zaangażowania i cierpliwości.
Kluczem do rozpoczęcia udanej terapii jest uświadomienie sobie, że to nie w dziecku tkwiło źródło konfliktów między rodzicami. Dorosły powinien zrozumieć, że w tej patologicznej relacji, to on był ofiarą. Wymaga to jednak przejścia przez długie sesje terapii ze specjalistą. Wielu poszkodowanych decyduje się na odnowienie relacji z rodzicami, a nawet poprawę ich jakości. Syndrom Gardnera nie wymaga stosowania żadnego rodzaju farmakologii ani interwencji chirurgicznej.
Zobacz też:
- Syndrom odrzucenia – jak lęk utrudnia bycie szczęśliwym
- Syndrom obcej ręki, czyli kiedy moja ręka nie należy do mnie – zaburzenie na granicy szaleństwa
- Syndrom dziecka potrząsanego – czy może być groźny dla jego życia?
- Syndrom zachodzącego słońca – kiedy udać się do lekarza?
- Syndrom Pataua, czyli trisomia chromosomu 13. – jedna z najcięższych wad wrodzonych
- Syndrom dziecka alkoholika – jak wygląda życie dorosłych dzieci alkoholików? Objawy i sposoby pomocy
- Syndrom Münchhausena – choroby, które nie istnieją oraz ich konsekwencje
- Syndrom kuwady – czy mężczyzna też może być w ciąży? Co to jest zespół kuwady i jak sobie z nim radzić?
