Jak prawidłowo interpretować wyniki morfologii?

Jednym z podstawowych badań diagnostycznych jest morfologia. Wyniki, które uzyskasz dzięki temu badaniu porównuje się z przyjętymi normami. Oczywiście taka interpretacja wyników morfologii krwi powinna odbyć się na konsultacji z lekarzem. Specjalista powinien wziąć pod uwagę także wiele innych czynników, takich jak wiek, tryb życia, choroby przewlekłe, ogólny stan zdrowia i samopoczucie. W dalszej części artykułu dowiesz się, jaki interpretować wyniki morfologii. Jednak pamiętaj, że najlepiej jest skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym. 

Co to jest morfologia?

Morfologia krwi to jedno z podstawowych badań diagnostycznych. Do jej wykonania potrzebne jest około 5 ml krwi. W tym badaniu dokonuje się oceny ilościowe, a także jakościowej elementów morfotycznych krwi, takich jak:

• erytrocyty, czyli krwinki czerwone;
• leukocyty, czyli krwinki białe;
• trombocyty, czyli płytki krwi. 

Zaleca się wykonywanie morfologii krwi przynajmniej raz w roku, żeby wiedzieć, czy organizm funkcjonuje prawidłowo. 

Morfologia krwi pozwala uzyskać przede wszystkim takie dane, jak: 

• zawartość poszczególnych typów komórek we krwi;
• średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie;
• stężenie hemoglobiny w ogólnej masie erytrocytów;
• średnia objętość erytrocytów. 

Czym tak właściwie jest krew?

To tkanka łączna, która znajduje się w naczyniach krwionośnych lub w jamie ciała. Jest odpowiedzialna za transport tlenu do tkanek, składników energetycznych, minerałów, witamin i innych ważnych elementów. Odpowiada także za wydalanie zbędnych produktów przemiany materii. Inaczej mówiąc, jest to bardzo ważny element w naszym organizmie, który ma szereg funkcji, kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. 

Gdzie i jak możesz wykonać badanie krwi?

Masz dwie możliwości wykonania morfologii krwi. 

1. Pierwsze to uzyskanie skierowania od lekarza pierwszego kontaktu i wykonanie badania na NFZ, które w takim przypadku będzie darmowe. 
2. Możesz także udać się do lekarza w ramach prywatnej diagnostyki i wykonać takie badanie odpłatnie, jednak nie jest to duży koszt.

Ważne jest, aby po morfologii wyniki skonsultować się z lekarzem i dokładnie omówić z nim wszelkie niepokojące kwestie. 

Jakie czynniki mogą wpływać na wyniki morfologii krwi?

Na wynik morfologii może wpłynąć wiele czynników. Warto mieć to na uwadze. Zaburzyć wyniki badania krwi może:

• nieodpowiednie przygotowanie do zabiegu;
• nieprawidłowe wbicie igły;
• zbyt długie trzymanie na ręku opaski uciskowej;
• przewiezienie próbki do laboratorium zbyt późno. 

Jak przygotować się do badania krwi?

Bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie się do morfologii. Nie jest to oczywiście nic skomplikowanego, jednak trzeba mieć na uwadze kilka rzeczy.

1. Badanie krwi wykonuje się na czczo. 
2. Przed badaniem nie możesz spożywać żadnych posiłków przynajmniej przez 12 godzin. Najlepiej pić jedynie wodę. 
3. Pobranie krwi powinno mieć miejsce rano. 
4. Już 2-3 dni wcześniej unikać alkoholu, kawy i papierosów. 

Oczywiście pełną listę zaleceń, do których należy się stosować przed wykonaniem morfologii krwi, powinieneś uzyskać od swojego lekarza prowadzącego. 

Dlaczego ważne jest regularne wykonywanie badań krwi?

Badania krwi to jedno z podstawowych badań diagnostycznych, które może pomóc wykryć pewne nieprawidłowości w twoim organizmie. Właśnie z tego względu warto wykonywać morfologię regularnie. Wyniki morfologii są idealnym punktem wyjścia do dalszej diagnostyki chorób. To dosyć szybkie i bezbolesne badanie, jednak wiele osób się go obawia. Samo wkłucie igły przyprawia wiele osób o dreszcze, jednak trzeba jasno powiedzieć, że nie ma się czego bać. Krew zwykle pobiera się w zgięciu łokciowym, a samo nakłucie jest bardzo płytkie, a całe badanie trwa zaledwie kilka minut. 

Morfologia krwi – czy można odczytać wyniki samodzielnie? 

Jeśli zdecydujesz się już na wykonanie badań krwi, po jego zakończeniu uzyskasz wyniki badań krwi. Większości osób odczyt wyników krwi sprawia trudność. Prawidłowa interpretacja wyników morfologii nie jest prosta, dlatego bezwzględnie należy skonsultować się w tej sprawie z lekarzem i nie warto działać na własną rękę. Jeśli jednak chcesz mieć jakiekolwiek pojęcie o tym, jakie są normy morfologii krwi i jak odczytać jej wyniki, czytaj dalej.

Jak interpretować wyniki morfologii?

Na kartce z wynikami morfologii znajdzie się sporo różnych liter i cyfr. Na wydruku znajdziesz między innymi takie oznaczenia:

• RBC to erytrocyty, czyli krwinki czerwone. Jeśli będzie ich zbyt mało, może to wskazywać na anemię, z kolei ich zbyt duża ilość oznacza poliglobulię; 
• PLT wskazuje na trombocyty, czyli płytki krwi. Trombocyty są odpowiedzialne za prawidłowe krzepnięcie krwi; 
• WBC to leukocyty, czyli krwinki białe. To bardzo ważny element krwi, który odpowiada za zwalczanie infekcji. Jeśli jest ich zbyt mało w organizmie, może to wskazywać na obniżoną odporność; 
• HCT to stosunek objętości czerwonych krwinek do krwi;
• MCV to parametr wskazujący na średnią objętość erytrocytu; 
• MCH z kolei oznacza średnią masę hemoglobiny w krwince;
• MCHC oznacza średnie stężenie hemoglobiny w krwince;
• HBG to wartość hemoglobiny.

To podstawowe oznaczenia, jakie możesz zobaczyć na wydruku z wynikami badań krwi. 

Prawidłowa morfologia, czyli normy w badaniach krwi

Interpretacja wyników morfologii polega na porównaniu jej wyników do obowiązujących norm. Oczywiście normy te są różne w zależności od takich czynników, jak wiek czy płeć. Poznanie tych norm pozwoli ci dowiedzieć się jak odczytać wynik morfologii krwi. Pamiętaj jednak, że bez względu na to, czy znasz poszczególne oznaczenia i normy, udaj się do lekarza i z nim skonsultuj wynik swojego badania. Jedynie lekarz będzie w stanie prawidłowo go zinterpretować i zauważyć ewentualne nieprawidłowości. 

Krwinki czerwone, czyli erytrocyty

Prawidłowy wynik morfologii w przypadku krwinek czerwonych będzie wtedy, jeśli będą mieściły się one w następującym przedziale:

• w przypadku kobiet 3,5 do 5,2 mln na mm sześcienny;
• u mężczyzn 4,2 do 5,4 mln na mm sześcienny.

Wiesz już, że na wydruku z wynikiem oznaczenie RBC oznacza erytrocyty. W przypadku, gdy w twoim organizmie będzie zbyt dużo czerwonych krwinek, masz do czynienia z erytrocytozą. Z kolei wynik poniżej normy będzie wskazywał na anemię. 

Krwinki białe, czyli leukocyty

Oznaczenie leukocytów to WBC. W przypadku białych krwinek prawidłowy wynik powinien mieścić się w następującym przedziale: 4000 do 10 000 na mm sześcienny. Jeśli w twojej krwi jest zbyt dużo białych krwinek, można mówić o leukocytozie. Na taki stan może mieć wpływ wiele czynników, takich jak: przewlekły stres, zwiększony wysiłek fizyczny, ale także stany zapalne toczące się w organizmie. Natomiast zbyt niski poziom białych krwinek nazywany jest leukopenią. Ten stan może być wynikiem choroby wątroby, zakażenia wirusowego, czy też uszkodzenia szpiku kostnego. To, że wynik morfologii  w poszczególnych parametrach odbiega od normy, może wskazywać na wiele różnych mniej lub bardziej poważnych chorób. Właśnie z tego względu warto skonsultować się z lekarzem, który ewentualnie zleci jeszcze inne badania w celu dalszej diagnostyki. 

Płytki krwi, czyli trombocyty

Oznaczenie trombocytów na wynikach morfologii to PLT. Jeśli chodzi o normę trombocytów, to wynik powinien mieścić się w przedziale 150 000 do 400 000 na mm sześcienny. Zbyt duża ilość płytek krwi wskazuje na trombocytozę. Może być ona wynikiem infekcji, choroby nowotworowej, ale także na przykład przebytego krwotoku. Z kolei zbyt mała ilość płytek krwi wskazuje na małopłytkowość. To z kolei może być wynikiem niszczenia płytek, wytwarzania przez organizm zbyt małej ilości płytek w wyniku chorób, a także po prostu utrata płytek ze względu na krwotok. 

Hemoglobina

Normy różnią się nieznacznie w przypadku kobiet i mężczyzn. Dla kobiet norma ta wynosi od 12 do 16 g/dl, z kolei u mężczyzn wynosi od 14 do 18 g/dl. Jeśli w twoim wyniku badania stężenie hemoglobiny wykracza poza normę, może to świadczyć o odwodnieniu organizmu, nadkrwistości, niedotlenieniu. Natomiast wynik poniżej przyjętych norm może oznaczać niedokrwistość lub przewodnienie. 

Średnia objętość erytrocytu, czyli wskaźnik MCV

Wskaźnik MCV oznacza średnią objętość erytrocytu. Przyjęte normy również zależne są od płci i tak w przypadku kobiet wynoszą od 81 do 99 fl, z kolei u mężczyzn wynoszą od 80 do 94 fl. Jeśli w twoim wyniku morfologii MCV jest powyżej normy, może to wskazywać na niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego. Z kolei wskaźnik poniżej normy oznaczać może niedokrwistość, a także różne choroby przewlekłe. 

Średnia masa hemoglobiny w krwince, czyli MCH

Wskaźnik MCH oznacza średnią masę hemoglobiny w krwince. Normy, podobnie jak w poprzednich przypadkach, uzależnione są od płci. Jeśli chodzi o kobiety, norma mieści się w przedziale od 27 do 31 pg, z kolei u mężczyzn w przedziale od 27 do 34 pg. Jeśli uzyskasz wartość powyżej normy, może to wskazywać na sferocytozę. Natomiast wynik poniżej normy świadczy na przykład o zaburzeniach wodno-elektrolitowych. 

Stężenie hemoglobiny w krwince, czyli MCHC

Oznaczenie MCHC w wyniku morfologii krwi oznacza średnie stężenie hemoglobiny w krwince. Ile wynosi norma? U kobiet i mężczyzn jest to przedział między 33, a 37 g/dl. Wynik powyżej normy może wskazywać na odwodnienie lub sferocytozę. Natomiast wynik poniżej przyjętej normy może wskazywać na niedokrwistość. 

Wymienione elementy to tylko kilka z oznaczeń, jakie zobaczysz na wyniku morfologii krwi. Znając obowiązujące normy, możesz samodzielnie stwierdzić, czy twoje wyniki badań krwi od nich odbiegają. 

Badanie krwi to jedno z podstawowych badań diagnostycznych, które może dostarczyć wielu cennych informacji na temat tego, co dzieje się w Twoim organizmie. Pamiętaj, że z wynikiem koniecznie trzeba udać się do lekarza. Jedynie specjalista będzie w stanie trafnie zinterpretować całe badania i w przypadku nieprawidłowości zlecić kolejne badania, które umożliwią zdiagnozowanie problemu. Nie podejmuj działań na własną rękę. Nie czekaj i już dziś zgłoś się do swojego lekarza rodzinnego po skierowanie na badania krwi. Z pewnością ich wykonanie ci nie zaszkodzi, a wręcz może uchronić przed rozwojem groźnych schorzeń. 

Regularne wykonywanie badań diagnostycznych może pomóc we wczesnym zdiagnozowaniu poważnych chorób i po prostu pokazują, w jakim stanie jest twój organizm i zdrowie. Wykonuj podstawowe badania krwi przynajmniej raz w roku i bacznie obserwuj swój organizm. Jeśli tylko zauważysz jakieś niepokojące sygnały, od razu udaj się na konsultacje do lekarza pierwszego kontaktu. Zdrowie jest najważniejsze, jeśli o siebie zadbasz, z pewnością poczujesz się szczęśliwy i spokojny. Będziesz mógł realizować swoje codzienne pasje i cieszyć się życiem.

---

Zobacz też:

• Podwyższona hemoglobina – o czym świadczy taki wynik badania?
• Monocyty. Podwyższone, zaniżone, czy w normie? Dlaczego warto regularnie badać krew?
• Jak prawidłowo zmierzyć ciśnienie krwi?
• Saturacja – normy i nieprawidłowości
• Czym jest FT4 i dlaczego bada się jego stężenie we krwi?
• Znaczenie badań prenatalnych w ochronie zdrowia matki i dziecka
• Bazofile obniżone czy podwyższone? Jaka jest norma?
• Badanie AMH – cena, przebieg i normy. Jak się przygotować?