Największe komórki we krwi to monocyty. Podwyższone ich wartości mogą świadczyć o infekcjach. Chcesz dowiedzieć się więcej? Przeczytaj, jakie powinny być normy ich stężenia i jakie funkcje pełnią w organizmie.
Morfologię krwi należy wykonywać profilaktycznie co najmniej raz w roku. Każdy weryfikowany parametr jest cenną informacją dla lekarza o stanie zdrowia pacjenta. W naszej krwi obwodowej poza erytrocytami, limfocytami i innymi elementami morfotycznymi, znajdują się również monocyty. Podwyższone mogą wskazywać na m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, sarkoidozę, czy też chorobę Leśniowskiego-Crohna. Groźne dla zdrowia może być również obniżenie ilości monocytów, czyli monocytopenia. Taki stan pojawia się najczęściej jako następstwo obniżonego układu odpornościowego i takich chorób jak np. AIDS. To największe komórki tworzące układ krwionośny i regulujące układ odpornościowy. Badanie krwi może wskazać na podwyższony poziom monocytów, co często wskazuje na zakażenie (bakteryjne, wirusowe lub grzybicze). Czytaj dalej!
Monocyty – czym są?
Monocyty to krwinki zaliczane do leukocytów, czyli białych ciałek krwi. W warunkach fizjologicznych ich norma powinna wynosić ok. 3–8% wszystkich leukocytów. To największe komórki krwi biorące udział w reakcjach odpowiedzi immunologicznej. Co ciekawe, po przejściu z naczyń krwionośnych do tkanek zmieniają się w makrofagi o właściwościach żernych. Gdy w organizmie pojawia się patogen zewnętrzny np. bakteria lub wirus, makrofag uruchamia szereg procesów mających na celu całkowite zniszczenie czynnika chorobotwórczego. Co więcej, degradują również komórki uszkodzone. Monocyty produkowane są w szpiku kostnym z komórek macierzystych, a na ich powierzchni znajdują się receptory rozpoznające stan zapalny.
Monocytoza
Alarmem dla organizmu jest monocytoza, czyli stan podwyższonych monocytów we krwi. Można go wykryć, wykonując zwykłą morfologię np. z rozmazem w najbliższym laboratorium. Na wydruku z wynikami oznaczone są symbolem MONO. Monocyty podwyższone są wskazaniem do szybkiej konsultacji z lekarzem.
Monocyty podwyższone czy w normie?
Prawidłowy poziom monocytów we krwi powinien być przeanalizowany na podstawie pozostałych parametrów. Przyjęto jednak, że ich stężenie powyżej 1500/µl jest wskazaniem do interwencji lekarskiej. Liczba monocytów, która znacznie przekracza normę, może świadczyć nie tylko o infekcji, ale także poważniejszych chorobach, w tym nowotworach. Monocyty poniżej normy są częstym sygnałem alarmowym o kondycji układu odpornościowego, a nawet wskazują na prawdopodobieństwo AIDS lub aplazji.
Podwyższone monocyty u dziecka
Zbyt wysokie ilości monocytów we krwi dziecka wzbudzają szczególny niepokój każdego rodzica. Wyniki badania mogą świadczyć o infekcji bakteryjnej, gruźlicy, chorobach zapalnych jelit, marskości wątroby, białaczce czy też infekcji wsierdzia.
Monocytoza nie zawsze oznacza poważne schorzenie. W większości przypadków to informacja o tym, że na terenie organizmu pojawił się drobnoustrój, z którym układ odpornościowy walczy. Przyczyny przekroczenia normy monocytów mogą być łagodne, a ich ilość stabilizuje się, gdy organizm dziecka wygra z przeziębieniem, czy inną niegroźną infekcją.
Jak przygotować się morfologii krwi z rozmazem?
Podobnie, jak w przypadku zwykłej morfologii, przed wykonaniem tej z rozmazem należy powstrzymać się od jedzenia przez ok. 8–12 godzin przed pobraniem materiału do badań. Na dobę przed badaniami warto powstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej, a także picia alkoholu. Wszystko to może zafałszować wynik badania. Należy także poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych stale lekach.
Monocyty w ciąży
Wysoki poziom monocytów u kobiet w ciąży nie zawsze jest sygnałem alarmowym. Najczęściej świadczą o niegroźnej infekcji. Niemniej jednak każde zakażenie wirusowe, bakteryjne i grzybicze może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka i płodu. W związku z tym monocytoza ciężarnych wymaga konsultacji z lekarzem prowadzącym. Ginekolog może zlecić wykonanie bardziej szczegółowych badań lub wprowadzi odpowiednią suplementację.
Monocyty podwyższone. Objawy
Objawy podwyższonego poziomu monocytów nie są specyficzne. Do tych najczęstszych zaliczają się m.in.:
- powiększenie węzłów chłonnych;
- ogólnie osłabienie organizmu;
- spadek masy ciała;
- stany podgorączkowe;
- nocne poty;
- tachykardia (puls powyżej 100 uderzeń na minutę);
- zmiany skórne.
Monocyty podwyższone. O czym świadczą?
Monocyty podwyższone w połączeniu z innymi nieprawidłowościami w morfologii mogą świadczyć o m.in.:
- sarkoidozie;
- marskości wątroby;
- chorobach o podłożu autoimmunologicznym, w tym toczniu rumieniowatym, reumatoidalnym zapaleniu stawów, zapaleniu jelit;
- chorobie Leśniowskiego-Crohna;
- kile;
- półpaścu;
- cytomegalii;
- ziarnicy złośliwej;
- ospie wietrznej;
- malarii;
- schorzeniach hematologicznych, w tym białaczce, chłoniaku;
- infekcjach wirusowych i bakteryjnych.
W skrajnych przypadkach monocytoza może oznaczać histiocytozę z komórek Langerhansa, szpiczaka plazmocytowego, a także makroglobulinemię Waldenstroma. Na szczęście, te jednostki choroby diagnozuje się niezwykle rzadko.
Monocytoza bywa również wyznacznikiem stanu organizmu po chemio- lub radioterapii. Wskazuje także na długotrwałe przyjmowanie rekombinowanych czynników wzrostu lub innych leków.
Niski poziom monocytów. O czym świadczy?
Zbyt niski poziom monocytów we krwi, czyli monocytopenia, występuje w przypadku niektórych chorób wrodzonych lub nabytych. Najczęściej taki wynik świadczy o poważnych niedoborach odporności lub upośledzeniu działaniu całego układu immunologicznego. Czasami zbyt małe stężenie monocytów występuje u osób cierpiących na przewlekłe stany stresowe, a także niektóre schorzenia o podłożu neurologicznym lub psychiatrycznym, w tym depresję lub nerwicę. Taki parametr często związany jest z ogólnym osłabieniem i wyniszczeniem organizmu np. długotrwałymi głodówkami. Monocytopenia może być związana także z podeszłym wiekiem pacjenta, co jest naturalną konsekwencją starzenia się wszystkich układów ludzkiego ciała.
Pancytopenia
Pod uwagę warto wziąć fakt, że pojedynczy wynik nie oznacza ostatecznej diagnozy. Lekarze bierze pod lupę także inne komponenty morfologii, w tym ogólną ilość krwinek, erytrocytów, hemoglobiny, a także trombocytów. Gdy stężenie erytrocytów, leukocytów i trombocytów jest obniżone, wówczas pacjent może mieć do czynienia z pancytopenią. Jej objawami są np. omdlenia, osłabienia organizmu, bladość powłok skórnych i tendencja do krwawień, a także częste tworzenie się siniaków. Aby potwierdzić diagnozę, lekarz powinien zlecić wykonanie badań dodatkowych, w tym moczu i badań obrazowych. Równie istotne jest oznaczenie białka ostrej fazy (CRP), którego wartość we krwi znacznie wzrasta na skutek infekcji.
Monocyty to największe komórki żerne wchodzące w skład układu odpornościowego. Ich zadaniem jest neutralizowanie wszystkich drobnoustrojów, które powoduje łagodne i poważnie choroby ludzkiego organizmu. Monocyty powyżej normy mogą świadczyć o wielu poważnych chorobach, w tym zakaźnych. Samo leczenie monocytozy uzależnione jest od pierwotnej przyczyny. Czasami będzie wymagało jedynie drobnych modyfikacji stylu życia, w tym wprowadzenia zdrowej diety, a w poważniejszych przypadkach konieczna może okazać się farmakoterapia. Warto pamiętać o tym, że regularne badania profilaktycznie są konieczne, aby znacznie zmniejszyć ryzyko choroby i pozostać w zdrowiu przez wiele lat. Zadbaj o siebie i swoich najbliższych.
Zobacz też:
- Krwinki białe – rodzaje. Co oznacza niski poziom leukocytów i podwyższony poziom białych krwinek w morfologii krwi?
- Bazofile obniżone czy podwyższone? Jaka jest norma?
- Limfocyty u dorosłego i dziecka. Co oznaczają podwyższone limfocyty, a co poniżej normy?
- Bilirubina w moczu. Co oznacza jej podwyższony poziom?
- Czym jest FT4 i dlaczego bada się jego stężenie we krwi?
- Kinaza kreatynowa – normy i interpretacja wyników
- Bilirubina całkowita, pośrednia i bezpośrednia. Sprawdź, czym jest bilirubina i co oznacza jej podwyższony poziom
- Zioła na zwiększenie białych krwinek – naturalne metody na odporność
