Serce to najważniejszy mięsień Twojego ciała. To dzięki niemu krew trafia do wszystkich komórek ciała, a wraz z nią – tlen i substancje odżywcze. Dlatego od jego stanu zależy Twoje zdrowie i samopoczucie. Warto go kontrolować. Jak? Zobacz, jakie badania warto wykonać, aby upewnić się, że wszystko jest w porządku.
Lipidogram
Lipidogram to w potocznym ujęciu „badanie cholesterolu”. Ma ono na celu oznaczenie stężeń kilku grup lipidów we krwi. Najczęściej obejmuje:
- cholesterol całkowity;
- frakcję LDL, czyli tzw. zły cholesterol;
- frakcję HDL, czyli tzw. dobry cholesterol;
- trójglicerydy.
Czasami badanie jest rozszerzone o cholesterol VLDL, cholesterol nie-HDL, stosunek cholesterolu całkowitego do HDL[1].
Dlaczego „poziom cholesterolu” jest tak istotny dla serca? Od profilu lipidowego zależy m.in. ryzyko zapadnięcia na miażdżycę. Jest ono uzależnione (w uproszczeniu) od stosunku między frakcjami HDL i LDL. W praktyce:
- im wyższy poziom HDL, tym lepiej;
- im wyższy poziom LDL, tym gorzej, ponieważ lipoproteiny małej gęstości, a zatem „zły” cholesterol, sprzyjają osadzaniu się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych[2].
Powikłaniami miażdżycy mogą być natomiast m.in. choroba niedokrwienna serca, a nawet zawał serca[3]. Jako że ta choroba rozwija się podstępnie i jest uznawana za „cichego zabójcę”, warto mieć cholesterol pod kontrolą.
Pomiar ciśnienia krwi
Kolejnym „cichym zabójcą” jest nadciśnienie tętnicze. Niekontrolowane może prowadzić m.in. do przerostu lewej komory serca i innych niekorzystnych zmian w tym mięśniu. W konsekwencji może dojść nawet do zawału lub niewydolności serca[4].
Pamiętaj! Nadciśnienie to stan, w którym parametry przekraczają wartości 140 mmHg ciśnienia skurczowego i 90 mmHg rozkurczowego. Musi to nastąpić w co najmniej dwóch badaniach wykonanych przy kolejnych wizytach.
Oczywiście ten parametr możesz też kontrolować samodzielnie. Jeśli masz pod ręką ciśnieniomierz – zdecydowanie warto!
EKG, czyli elektrokardiogram
EKG to jedno z podstawowych, szybkich i nieinwazyjnych badań serca, które przeprowadza się na zlecenie lekarza. W jego trakcie pacjentowi jest podpinanych 12 odprowadzeń, czyli elektrod – w celu monitorowania rytmu pracy serca. Ocenia się w nim m.in. jego częstotliwość, miarowość i pochodzenie (czy rytm jest zatokowy, czy pozazatokowy), a także przewodzenie przedsionkowo-komorowe[5].
W praktyce badanie pozwala szybko wykryć niepokojące zmiany – na jego podstawie można wnioskować np. potencjalne pogrubienie ściany mięśnia sercowego albo uszkodzenia poszczególnych jego fragmentów, jak również niedokrwienie czy arytmię. Nieprawidłowy wynik skłoni lekarza do podjęcia bardziej pogłębionej diagnostyki.
Echo serca
Echo serca, czyli elektrokardiogram jest badaniem obrazowym, w którym wykorzystuje się fale ultradźwiękowe. W jego przebiegu możliwa jest obserwacja poszczególnych obszarów serca i ich funkcjonowanie. Jego przeprowadzenie jest zalecane np. przy:
- ocenie czynności serca przy nadciśnieniu tętniczym;
- diagnostyce oraz monitorowaniu wad serca, w tym szmerów;
- podejrzeniu niewydolności serca;
- bólu w klatce piersiowej;
- podejrzeniu choroby osierdzia, guza serca czy choroby aorty piersiowej[6].
Badanie jest bezpieczne i nieinwazyjne – przeprowadza się je podobnie jak EKG innych narządów. W jego trakcie pacjent leży na lewym boku, a diagnosta – przy wykorzystaniu głowicy ultradźwiękowej – przeprowadza obrazowanie.
Nie tylko badania – zadbaj o serce na co dzień
Regularne badania i pozostawanie pod kontrolą lekarza to kluczowe elementy profilaktyki chorób serca. Dzięki stałej opiece medycznej można szybko wykryć nieprawidłowości w jego pracy i podjąć kroki zaradcze. Pamiętaj jednak o zasadzie mówiącej, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego warto troszczyć się o serce na co dzień.
Jak? Zadbaj o zdrowo zbilansowaną dietę. Ważną rolę odgrywają w niej m.in. nienasycone kwasy tłuszczowe, obecne m.in. w olejach roślinnych, które wspierają zachowanie właściwej równowagi między „dobrym” a „złym” cholesterolem[7]. Warto np. zamienić masło na margarynę roślinną. Może to być np. Optima Cardio, która dodatkowo zawiera fitosterole. Te związki przyczyniają się do obniżenia poziomu cholesterolu o 7-10% w ciągu 2-3 tygodni, przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g i zachowaniu zdrowego stylu życia oraz zrównoważonej diety[8].
Zapewnij sobie także odpowiednią dawkę ruchu – wystarczy mniej niż 20 min dziennie aktywności o umiarkowanej intensywności (np. spaceru, nordic walking czy jazdy na rowerze)[9]! Te drobne zmiany sprawią, że nie będziesz się obawiać o wyniki badań, a co za tym idzie – o stan serca.
Materiał promocyjny
[1] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/141216,lipidogram
[2] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy
[3] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/103924,cholesterol-i-triglicerydy-panel-lipidowy
[4] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58698,nadcisnienie-tetnicze
[5] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.V.25.1.1.
[6] https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/62359,echokardiografia-serca-echo-serca
[7] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67338,tluszcze-podzial-budowa-funkcje-i-wlasciwosci
[8] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can
[9] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity
Zobacz też:
- Zioła na cholesterol – jak obniżyć poziom cholesterolu we krwi? co warto stosować? Poznaj zioła obniżające cholesterol!
- Podstawowe badania krwi – jakie warto robić regularnie? Sprawdź, jakie choroby mogą wykryć
- Miażdżyca – czym jest i jak sobie z nią radzić?
- Kinaza kreatynowa – normy i interpretacja wyników
- Czym jest FT4 i dlaczego bada się jego stężenie we krwi?
- Badania na cukrzycę – jakie wykonać, by rozpoznać tę podstępną chorobę?
- Tętnice — budowa, rodzaje, choroby
- Podwyższona hemoglobina – o czym świadczy taki wynik badania?
