Wbrew pozorom problem ten nie dotyczy stopy, ale kolana. Gęsia stopka to niewielka struktura, na której jednak spoczywa duża odpowiedzialność – prawidłowe działanie kolana. Ten staw w nodze jest często przeciążany, nadwyrężany i podatny na uszkodzenia mechaniczne. Takie sytuacje mogą wywołać zapalenie gęsiej stopki. Jak temu przeciwdziałać? Co robić w sytuacji, gdy już dojdzie do zapalenia?
Gęsia stopka – anatomia
Gęsia stopka zlokalizowana jest nieco poniżej kolana. Ta struktura stanowi dolny przyczep trzech dużych mięśni udowych: krawieckiego, półścięgnistego i smukłego. Ciąży na nich duża odpowiedzialność za mobilność całego ciała. Umożliwiają zginanie kolana, odpowiednią stabilizację stawu kolanowego oraz rotację goleni do wewnątrz.
Anatomia gęsiej stopki ma taką budowę, że łączy wszystkie powyższe mięśnie z powięzią kości piszczelowej. Ma trójkątny kształt przypominający swoim wyglądem właśnie stopę gęsi – stąd nazwa tej struktury. Gęsia stopka w kolanie to niewielka część ciała, która jednak odpowiada za ruchomość i stabilność ruchu nóg.
Kolano – gęsia stopka i jej stan zapalny
Ból w kolanie nigdy nie jest dobrym zwiastunem. Stawy kolanowe to delikatne struktury, o które trzeba dbać. Powinny na nie uważać szczególnie osoby często uprawiające sport. Ból gęsiej stopki, czyli w obszarze znajdującym się tuż pod kolanem, może oznaczać stan zapalny.
Zapalenie gęsiej stopki to jednak termin potoczny i niejako uproszczony. Prawdziwe oblicze tej dolegliwości jest nieco bardziej skomplikowane. Jak wspomnieliśmy, gęsia stopka jest częścią złożonej struktury, na której oparta jest mobilność całej nogi. Ból pod kolanem prawdopodobnie oznacza jeden z dwóch problemów:
- zapalenie przyczepów ścięgien kolana;
- stan zapalny kaletki maziowej, która w normalnych warunkach odpowiada za redukcję tarcia struktur w stawie.
Kolano i gęsia stopka nie goją się zbyt szybko – szczególnie jeśli nie dbasz o unieruchomienie stawu. Proces powrotu do zdrowia uzależniony jest od charakteru i powodu schorzenia. Istotne jest też to, jak szybko stan zapalny zostanie rozpoznany i leczony. Jest to jednak choroba uleczalna i nie nawraca przy odpowiedniej trosce i profilaktyce.
Zapalenie gęsiej stopki – objawy
Gdy gęsia stopka w kolanie zostaje zmieniona przez stan zapalny, z pewnością to poczujesz. Przejawia się on uciążliwym bólem i trudnościami w poruszaniu się. Każdy lekarz lub fizjoterapeuta z pewnością rozpozna to schorzenie w mgnieniu oka. Charakterystyczne objawy zapalenia gęsiej stopki to:
- ból zlokalizowany około 5 centymetrów poniżej kolana, po wewnętrznej stronie nogi. Nie jest on przeszywający, raczej znośny i umiarkowany, choć nasila się przy poruszaniu. Ból gęsiej stopki jest zwykle bardziej uporczywy w nocy i nad ranem niż w ciągu dnia. Może utrudniać takie podstawowe czynności, jak wstawanie z krzesła lub wchodzenie po schodach;
- obrzęk kolana;
- odczuwalne napięcie mięśni kulszowo-goleniowych – dużych struktur mięśniowych nóg;
- trudność podczas zmiany pozycji ciała;
- nasilone dolegliwości bólowe w porze nocnej lub porannej.
Aby lekarz mógł wykryć i prawidłowo zdiagnozować schorzenie, przeważnie wystarczy przeprowadzić krótki wywiad i badanie palpacyjne. Jeżeli to nie przynosi miarodajnych wyników, może być konieczne wykonanie prześwietlenia rentgenowskiego lub tomografii komputerowej.
Zapalenie gęsiej stopki – przyczyny
Czasem wystarczy chwila nieuwagi i gwałtowny ruch, by poważnie uszkodzić swoje kolano i gęsią stopkę. W innych sytuacjach, zmiany postępują powoli i powodowane są nieprawidłowymi nawykami. Powszechne przyczyny zapalenia gęsiej stopki są następujące:
- niezdrowo duża masa ciała, która powoduje duże przeciążenie stawów;
- niektóre wady anatomiczne – np. płaskostopie, szpotawość kolan;
- niewłaściwa postawa podczas chodu, biegu a nawet niektórych zadań statycznych;
- osłabione mięśnie kulszowo-goleniowe;
- brak rozgrzewki przed wykonywanym treningiem (lub nieprawidłowa rozgrzewka);
- zbyt duże przeciążenie organizmu podczas treningu lub aktywności fizycznej, w proporcji do swojej sprawności ciała;
- niestabilne stawy kolanowe;
- nieprawidłowo dobrane obuwie, które nie daje odpowiedniego oparcia dla nogi;
- zmniejszona ruchomość stawów kolanowych;
- zapalenie guzowatości piszczelowej;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- do czynników ryzyka należy też uprawianie niektórych szczególnie kontuzjogennych sportów:
- biegów na długie dystanse;
- kolarstwa;
- pływania;
- piłki nożnej;
- koszykówki;
- siatkówki;
- tenisa.
Zapalenie gęsiej stopki – leczenie
Jeżeli odczuwasz ból w kolanie lub w jego okolicy, koniecznie udaj się do lekarza. Stawy kolanowe to delikatne struktury, o które należy dbać. W przypadku uszkodzenia, normalna mobilność ciała jest znacznie utrudniona.
Leczenie gęsiej stopki opiera się głównie na zastosowaniu odpowiednich środków przeciwzapalnych i terapii ruchowej. Najczęściej używane są poniższe leki i metody:
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne dostępne bez recepty w celu zmniejszenia odczuwania miejscowych bolesnych objawów;
- odpoczynek, chłodzenie i uciskanie gęsiej stopki, uniesienie kolana;
- fizjoterapia;
- fizykoterapia – w tym laseroterapia, krioterapia, magnetoterapia;
- taping – używanie specjalnych taśm wokół stanu zapalnego, aby nieco go odciążyć;
- w skrajnych przypadkach sięga się po leczenie chirurgiczne.
Gęsia stopka – leczenie domowe i profilaktyka
Miejscowe leki i profesjonalna terapia to niestety tylko część leczenia. Nie zdadzą się na nic, jeśli nie będziesz stosować się do zaleceń lekarza. Gęsia stopka potrzebuje odpowiedniej ilości czasu i adekwatnej troski, aby się zregenerować. Należy zaniechać intensywnych treningów, obciążeń i dużego wysiłku fizycznego.
Skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, aby upewnić się, czy w twoim ciele nie ma niedoboru kolagenu. Składniki budulcowe kości, stawów, ścięgien i mięśni w dużej mierze odpowiadają za siłę i sprawność twojego organizmu. Gęsia stopka i całe kolano mogą być bardziej podatne na uszkodzenia na skutek takiego zaniedbania od wewnątrz.
Uszkodzenia chrząstki często mają przyczynę długotrwałą, rozciągniętą w czasie. Mogą powodować to złe nawyki, żywienie lub intensywny sport. Czasem jednak profilaktyka i troska o kolana nie wystarczają, by uniknąć tego schorzenia. Gęsia stopka może być osłabiona lub uszkodzona przez chorobę zwyrodnieniową stawów. W takiej sytuacji konieczne jest kompleksowe leczenie.
Gęsia stopka w kolanie – wzmacnianie ćwiczeniami
Najlepiej jest w ogóle nie dopuścić do sytuacji, w której dochodzi do uszkodzenia kolana. Co prawda, niektórym przyczynom nie da się zapobiec, lecz wielu urazów możesz uniknąć, wykonując odpowiednie ćwiczenia. Nie stosuj ich jednak, jeżeli masz poważne problemy zdrowotne lub inne zalecenia od swojego lekarza. W przeciwnym razie – nic nie stoi na przeszkodzie.
Gęsia stopka może być regularnie wzmacniana następującymi ćwiczeniami:
- uklęknij na jednym kolanie i oprzyj swoje ręce na nodze znajdującej się w pozycji wykroku. Następnie przesuwaj miednicę w przód i w tył – tak, aby poczuć rozciąganie uda. Utrzymuj przy tym proste plecy i nie wysuwaj kolana poza pozycję stopy. Każdorazowo utrzymuj pozycję rozciągania przez około 20–30 sekund;
- jeśli wolisz zadbać o swoją gęsią stopkę bez obciążania kolana – połóż się na plecach. Jedna noga powinna znajdować się na podłodze, a druga w całości być oparta o ścianę. Kończyna, która znajduje się w górze, powinna być napięta i maksymalnie wyprostowana – przez ok. pół minuty. Możesz też podnieść w ten sposób obie nogi na raz;
- usiądź na podłodze w pozycji rozkrocznej z wyprostowanymi na boki nogami. Utrzymuj prosty tułów i skręcaj go – raz w jedną, raz w drugą stronę. Wykonuj to ćwiczenie dynamicznie, ale powoli. Możesz zatrzymywać się w bardziej bolesnych miejscach. Ruszaj się w ten sposób przez 5 minut.
Teraz już wiesz, że gęsia stopa wcale nie znajduje się w stopie, lecz w kolanie. Jest to niewielka struktura o dużym znaczeniu. Współdziała z mięśniami i stawem kolanowym, aby zapewnić ci pełną mobilność i sprawność nóg. Ból w gęsiej stopce jest dokuczliwy i utrudnia normalne funkcjonowanie. Jeśli odczuwasz trudności w zmianie pozycji i bolesność przy wykonywaniu zwyczajnych czynności – udaj się na diagnozę do lekarza. Specjalista pomoże ci znaleźć przyczynę dolegliwości i wdroży odpowiednie leczenie.
Zobacz też:
- Ból pod kolanem – jak go leczyć i przywrócić nogom ich dawną sprawność?
- Ból kolana przy zginaniu – dlaczego kolana bolą? Jak przywrócić im pełną sprawność?
- Skąd bierze się ból kolan z tyłu? Rodzaje bólu i jego źródła
- Woda w kolanie – ile zwolnienia przysługuje w takiej sytuacji? Wyjaśniamy!
- Jak skręcić kolano? Przyczyny kontuzji i zasady zapobiegania urazom
- Doskwiera Ci ból kolana? To może być uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej lub bocznej
- Ból kolan w nocy – skąd bierze się ta nieprzyjemna dolegliwość?
- Ból i sztywność w stawach, czyli zapalenie kaletki – jak wrócić do pełni sił i mobilności?
