Dławica piersiowa jest objawem choroby niedokrwiennych serca (choroby wieńcowej). Jest to ból w klatce piersiowej, który wynika z niedocierania do serca wystarczającej ilości tlenu. Jakie są rodzaje dusznicy bolesnej? Poznaj objawy i przyczyny schorzenia!
Układ sercowo-naczyniowy odgrywa niezwykle istotną rolę w organizmie człowieka. Jest jednak narażony na liczne schorzenia i zaburzenia funkcjonowania. Choroby kardiologiczne należą do jednych z najbardziej niebezpiecznych dla ludzkiego życia. Do jednej z nich zalicza się chorobę wieńcową. Jest to stan niedokrwienia mięśnia sercowego przez niewystarczający dopływ tlenu i krwi. Zazwyczaj choroba jest skutkiem zwężenia tętnic wieńcowych. Bezpośrednią przyczyną jest miażdżyca tętnic wieńcowych i naczyń krwionośnych. Objawem choroby wieńcowej może być dławica piersiowa. Poznaj najważniejsze informacje!
Dławica piersiowa – objaw choroby wieńcowej
Dławica piersiowa bywa nazywana także dusznicą bolesną. Nie jest odrębną chorobą, a jednym ze skutków i zarazem objawów choroby niedokrwiennej serca. Choroba wieńcowa wynika ze zwężenia naczyń wieńcowych, przez co przepływ krwi jest znacznie utrudniony. Gdy do serca dociera zbyt mało tlenu i krwi, może pojawić się ból w klatce piersiowej. Zazwyczaj jest głównym objawem dusznicy bolesnej. Ból często wywołany jest wysiłkiem fizycznym lub stresem. Może jednak występować również samoistnie, a towarzyszyć może mu duszność i uczucie gniecenia w klatce piersiowej.
Dusznica bolesna stabilna i niestabilna
Dławica piersiowa może przybierać różne formy. Wyróżnia się dusznicę bolesną stabilną, niestabilną i odmienną. Podstawową różnicą obu rodzajów są objawy. Cechą wspólną jest oczywiście odczuwanie bólu, jednak jego nasilenie i długość trwania będą zupełnie inne. Różnić będzie się także metoda leczenia. Jakie są objawy poszczególnej dusznicy bolesnej? Czy można zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca? Jak wygląda leczenie dławicy i jak poprawić jakość życia pacjenta? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu!
Dławica piersiowa odmienna
Dusznica bolesna odmienna (dławica Prinzmetala) powstaje w wyniku samoistnego skurczu tętnicy wieńcowej. Ból pojawia się w stanie spoczynku. Nieprzyjemnych dolegliwości chorzy doświadczają zwykle w nocy (między godziną 24:00 a 6:00 rano). Częstą chorobą współistniejącą jest zaawansowana miażdżyca (przynajmniej w jednym dużym naczyniu wieńcowym). Przyczyną tej odmiany jest m.in.:
- choroba zastawek serca;
- niekontrolowane nadciśnienie tętnicze;
- uzależnienie od kokainy i/lub metamfetaminy.
Objawy dławicy piersiowej stabilnej
Stabilna odmiana dławicy charakteryzuje się bólem zlokalizowanym za mostkiem. Zazwyczaj trwa kilka minut i nie zmienia się wraz ze zmianą pozycji ciała czy fazy cyklu oddechowego. Ból w klatce może promieniować do:
- szyi;
- żuchwy;
- lewego barku;
- lewego ramienia;
- nadbrzusza.
Bólowi może towarzyszyć kołatanie serca i dławienie. Dolegliwości mijają po podaniu nitrogliceryny, czyli leku rozszerzającego naczynia.
Objawy dusznicy – niestabilna dławica piersiowa
Ból zamostkowy występuje u osób z chorobą niedokrwienną serca i naczyń. Niestabilna dławica piersiowa jest jednym z ostrych zespołów wieńcowych. Dolegliwości przy tym rodzaju schorzenia są bardziej nasilone i trwają znacznie dłużej. Charakterystycznym czynnikiem jest występowanie bólu w stanie spoczynku i brak ustępowania objawów po zaprzestaniu wysiłku. Ból nie mija również po podaniu nitrogliceryny. Ten zespół objawów choroby wieńcowej może zwiększać ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego. Niestabilna odmiana dławicy wymaga pilnego leczenia.
Przyczyny bólu dławicowego – czynniki ryzyka wystąpienia choroby
Podstawową i zarazem najczęstszą przyczyną dusznicy bolesnej jest zwężenie tętnicy wieńcowej przez blaszkę miażdżycową. Blaszka jest zmianą, która występuje w ścianie tętnic. Zbudowana jest z rdzenia lipidowego (tak zwanego złego cholesterolu – LDL), komórek krwi oraz włóknika. Istnieją jednak pewne czynniki, które zwiększają możliwość wystąpienia choroby kardiologicznej i zagrożenie zawału serca. Należą do nich:
- podwyższone ciśnienie tętnicze;
- wysokie stężenie cholesterolu;
- cukrzyca;
- otyłość;
- nieprawidłowa dieta;
- palenie tytoniu;
- brak aktywności fizycznej;
- przewlekły stres.
Profilaktyka – jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca nawet o 80%?
Istnieje kilka zasad, które pozwolą zminimalizować wystąpienie niedokrwienia serca, choroby miażdżycowej, a tym samym dławicy piersiowej. Zmiana stylu życia może zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób mięśnia sercowego o nawet 80%! Odpowiednia profilaktyka polega na:
- zaprzestaniu palenia papierosów (czynnego i biernego);
- zmniejszeniu masy ciała;
- wprowadzeniu właściwie zbilansowanej diety;
- ograniczeniu spożycia soli;
- unikaniu picia alkoholu;
- zwiększeniu aktywności fizycznej.
Warto kontrolować również stężenie cholesterolu we krwi i w przypadku podwyższonego poziomu rozpocząć odpowiednie leczenie.
Wystąpienie objawów – leczenie dławicy piersiowej
W razie wystąpienia bólu w klatce piersiowej zawsze należy skonsultować się z lekarzem. Leczenie polega na zahamowaniu zmian w okolicy naczyń wieńcowych i niedopuszczeniu do niedokrwienia mięśnia sercowego. Stosuje się nitraty, beta-blokery i blokery kanałów wapniowych. Nitrogliceryna rozszerza naczynia krwionośne, a beta-blokery zmniejszają zapotrzebowanie serca na tlen. W przypadku niestabilnej dławicy piersiowej potrzebne może być leczenie inwazyjne (koronarografia) i leczenie zabiegowe – angioplastyka, bajpasy, a nawet przeszczep serca. Choremu podaje się także leki przeciwpłytkowe.
Dławica piersiowa – diagnostyka
Pierwszym krokiem do zdiagnozowania choroby jest dokładny wywiad dotyczący objawów. Lekarz zapyta o:
- charakter i rodzaj bólu;
- czas trwania;
- objawy towarzyszące;
- obciążenia genetyczne.
W przypadku podejrzenia dławicy piersiowej lekarz skieruje na 12-odprowadzeniowy zapis EKG. W badaniu spoczynkowym EKG mogą być widoczne stare zmiany, które stanowią dowód na istnienie choroby wieńcowej. EKG może wykazać również zaburzenia rytmu serca i przewodzenia (bloki serca). Następnym elementem jest próba wysiłkowa. Wykonuje się pomiary ciśnienia i EKG w trakcie marszu na bieżni lub jazdy na rowerze stacjonarnym.
Badania laboratoryjne
W diagnostyce dławicy piersiowej istotne są również markery sercowe i inne badania laboratoryjne. Pomagają one w zróżnicowaniu dławicy piersiowej od zawału serca. Wśród wykonywanych badań z krwi wyróżnia się:
- troponinę;
- CK i CK-MB;
- mioglobinę;
- BNP lub NT-proBNP;
- CRP wysoko czułe.
Markery sercowe należy oznaczać co kilka godzin w celu oceny zmiany ich stężenia. Jeśli ich poziom jest odpowiedni, najprawdopodobniej objawy wynikają z dławicy stabilnej. Badaniami drugiego rzutu są:
- morfologia krwi;
- elektrolity (potas, wapń);
- gazometria krwi tętniczej;
- badania metaboliczne (glukoza, kreatynina).
Stopień nasilenia dusznicy bolesnej – rokowania
Rokowania są dość zróżnicowane. Zależą przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby i warunków genetycznych. U osób bez obciążeń rodzinnych, które stosują się do zaleceń lekarskich i kontynuują leczenie farmakologiczne, są one dość dobre – ryzyko zgonu w ciągu roku wynosi poniżej 1%. Jeśli w rodzinie pacjenta występowały wcześniej choroby mięśnia serca, rokowania są nieco gorsze, jednak ani dławica, ani choroba wieńcowa nie są wyrokiem. Należy jednak zadbać o jak najszybszą diagnozę, wprowadzenie właściwego leczenia i zdrowy styl życia.
Najważniejszą kwestią jest to, że dławica piersiowa nie jest osobną chorobą, a jednym z objawów groźnego schorzenia serca. Jeśli odczuwasz ból w klatce piersiowej lub dławienie, koniecznie skonsultuj swój problem z lekarzem. Szybka diagnoza i wprowadzenie odpowiedniego leczenia znacznie poprawiają rokowania i zmniejszają szanse na wystąpienie poważnych konsekwencji.
Zobacz też:
- Kłujący ból serca – o jakich problemach zdrowotnych może świadczyć?
- OZW – ostre zespoły wieńcowe. Przyczyny, objawy, pierwsza pomoc i leczenie chorego
- Naczynia wieńcowe: podłoże, objawy i leczenie choroby wieńcowej!
- Ból w mostku – jakie choroby może zwiastować?
- Jak bolą płuca i o czym świadczy to odczucie?
- Objawy zawału, czyli jak rozpoznać atak serca?
- Xarelto – jak działa? Kiedy go stosować?
- Propranolol – działanie, zastosowanie, skutki uboczne. Kiedy można zażywać Propranolol? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży? Od jakiego wieku można go stosować?
