BLS – algorytm podstawowych zabiegów resuscytacyjnych

Algorytm BLS został stworzony dla osób, które nie mają wykształcenia medycznego. Na czym dokładnie polega? Dowiedz się, jakie czynności należy wykonać, by udzielić pierwszej pomocy.

Nie wszystkie sytuacje jesteś w stanie przewidzieć. Każdy może być świadkiem wypadku, a wiedza dotycząca sposobu postępowania i udzielania pomocy może uratować czyjeś życie. Natychmiastowe udzielenie pomocy zwiększa szanse na przeżycie nawet trzykrotnie. Dlatego tak ważne jest, by każdy znał zasady BLS, aby w stosownym momencie wiedzieć, co należy zrobić w odpowiedniej kolejności. Czytaj dalej i poznaj zasady BLS.

Czym jest BLS?

BLS czyli inaczej Basic Life Support to zespół czynności, które można wykonać bez dodatkowego sprzętu, mający na celu utrzymanie drożności dróg oddechowych i podtrzymanie funkcji życiowych. Został stworzony z myślą o osobach nieposiadających kierunkowego wykształcenia medycznego. Czynności zostały maksymalnie uproszczone i ułożone w odpowiedniej kolejności, tak by nie tracić czasu na zastanawianie się, co zrobić dalej. BLS umożliwia stworzenie łańcucha przeżycia, którego każde ogniwo jest istotne, by skutecznie przeprowadzić resuscytację.

Wytyczne dotyczące czynności mających na celu ratowanie ludzkiego życia zostały wprowadzone przez Europejską Radę do spraw Resuscytacji. W obecnej formie funkcjonują od 2005 roku.

Łańcuch przeżycia – ogniwa

Łańcuch przeżycia stanowi model czynności, które muszą być przeprowadzone, by resuscytacja była skuteczna. Najważniejsze ogniwa to przede wszystkim wczesne rozpoznanie NZK, czyli nagłego zatrzymania krążenia, oraz rozpoczęcie RKO – resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Ogniwa łańcucha przeżycia to:

• wczesne rozpoznanie NZK i wezwanie pomocy;
• jak najszybsze rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
• wczesna defibrylacja;
• opieka i leczenie poresuscytacyjne.

Jak rozpoznać NZK? Objawy wskazujące na nagłe zatrzymanie krążenia

Na nagłe zatrzymanie krążenia mogą wskazywać następujące objawy:

• utrata przytomności;
• brak reakcji na jakiekolwiek bodźce zewnętrzne;
• niewyczuwalny oddech, nawet po udrożnieniu dróg oddechowych.

❗ Ważne ❗

W przypadku stwierdzenia NZK należy bezzwłocznie wezwać pomoc, dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 999, a następnie jak najszybciej przystąpić do RKO. Szybkie rozpoznanie stanu poszkodowanego i natychmiastowe udzielenie pomocy zwiększa aż trzykrotnie szansę na przeżycie.

Algorytm BLS – czynności, które należy przeprowadzić krok po kroku

BLS pozwala na łatwe zapamiętanie czynności następujących po sobie. W momencie udzielania pomocy liczy się każda sekunda, dlatego nie można sobie pozwolić na zastanawianie się nad tym, co zrobić. Algorytm ułatwia w dużej mierze podjęcie odpowiednich kroków.

Ocena bezpieczeństwa ✔️

Zanim udzielisz komuś pomocy, musisz w pierwszej kolejności zadbać o siebie. Jeśli ty doznasz urazu, możliwe, że nie znajdzie się nikt, kto również tobie będzie w stanie pomóc. Dlatego, zanim zaczniesz, upewnij się, że ty i pozostali uczestnicy zdarzenia jesteście bezpieczni. Jeśli nie, należy poczekać do momentu, gdy niebezpieczeństwo minie lub zostanie usunięte.

Sprawdź, czy poszkodowany reaguje ✔️

Jeśli to możliwe, odwróć poszkodowanego na plecy. Sprawdź, czy z poszkodowanym można nawiązać kontakt. Możesz nim delikatnie potrząsnąć, chwytając za ramiona i zapytać, czy cię słyszy.

Znajdź pomocnika ✔️

Możesz głośno zawołać o pomoc lub spośród innych świadków zdarzenia wytypować osobę, która będzie ci asystować. Jeśli jest taka możliwość, poleć wyznaczonej osobie, by przyniosła AED – automatyczny defibrylator zewnętrzny.

Udrożnij drogi oddechowe ✔️

Należy to zrobić, kładąc rękę na czole poszkodowanego i odchylając głowę do tyłu. Możesz również unieść żuchwę. Czynność tą należy przeprowadzić, gdy poszkodowany leży na plecach.

Sprawdź oddech ✔️

Ocena oddechu powinna trwać nie dłużej niż 10 sekund. Pochyl się nad poszkodowanym, spróbuj wyczuć oddech na policzku, w tym samym czasie obserwując klatkę piersiową.

Wezwij pomoc ✔️

Jak najszybciej wezwij Zespół Ratownictwa Medycznego. Zadzwoń pod numer 112 lub 999, możesz tę czynność zlecić innej osobie, która również była świadkiem wypadku.

Przeprowadź resuscytację krążeniowo-oddechową ✔️

Rozpocznij RKO – wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej, a następnie 2 wdechy. Częstotliwość uciśnięć powinna wynosić ok. 100/minutę, nie należy przekraczać 120 uciśnięć w przeciągu jednej minuty. Po wykonaniu 30 uciśnięć należy zrobić pierwszy wdech. Obserwuj uważnie, czy klatka piersiowa opada po wdechu. Następnie zrób drugi wdech. Kontynuuj uciśnięcia i wdechy aż do przyjazdu karetki pogotowia.

Kiedy można przerwać RKO?

Szybkie zastosowanie algorytmu BLS i przeprowadzenie resuscytacji ma kluczowe znaczenie. Kiedy można przerwać RKO? Istnieje kilka sytuacji, w których można przerwać prowadzone czynności ratunkowe. Należą do nich:

• przyjazd zespołu ratowniczego, który przejmuje dalszą opiekę;
• odzyskanie przez poszkodowanego czynności życiowych;
• zmęczenie.

W ostatnim przypadku najlepiej, by w momencie osłabienia ktoś cię zmienił. Jest to niezwykle wyczerpująca czynność, dlatego najlepiej wykonywać ją na zmianę z inną osobą.

Dalsze postępowanie po zastosowaniu BLS

Równie istotne jak BLS jest postępowanie tuż po jego zakończeniu. Kiedy masz już pewność, że poszkodowany odzyskał funkcje życiowe tj. oddech i krążenie, najlepiej jest ułożyć go w pozycji bezpiecznej. Pozycja bezpieczna polega na umieszczeniu osoby nieprzytomnej na boku, tak, by umożliwić swobodne oddychanie. Pozycja ta zapobiega też ewentualnemu zakrztuszeniu się wymiocinami. 

Pamiętaj ⚕️

W tym czasie cały czas należy obserwować stan poszkodowanego i funkcje życiowe, gdyż może nastąpić konieczność wznowienia RKO.

Pierwsza pomoc z zastosowaniem AED

Obecnie w wielu miejscach są dostępne defibrylatory AED (Automated External Defibrillator). Rozmieszczone zostały w miejscach, gdzie przebywa dużo ludzi np. w galeriach handlowych. Wczesna defibrylacja wykonana w ciągu 3–5 minut zwiększa możliwość przeżycia nawet do 70%. Zastosowanie algorytmu BLS z równoczesnym użyciem defibrylatora nie jest skomplikowane. Urządzenie jest w pełni zautomatyzowane i krok po kroku informuje, jakie czynności należy wykonać.

W jaki sposób uruchomić defibrylator?

Najlepiej jest wyznaczyć jedną osobę wśród świadków zdarzenia, która dostarczy AED, a następnie podepnie elektrody. W tym czasie nie należy przerywać pierwszej pomocy ani tym bardziej zostawiać poszkodowanego samego. AED posiada zainstalowanego asystenta głosowego, który po kolei tłumaczy, w jaki sposób prawidłowo uruchomić defibrylator. Urządzenie ma zdolność wyczuwania dotyku, dlatego nie należy obawiać się porażenia prądem. Na czas analizy i wysyłania impulsu dobrze jest odsunąć się od poszkodowanego.

Szkolenia z zakresu pierwszej pomocy

Kursy z zakresu udzielania pierwszej pomocy gwarantują dokładne opanowanie podstawowych czynności z zakresu działań resuscytacyjnych BLS. Wiedza przekazywana przez wykwalifikowanego instruktora pozwala na opanowanie najważniejszych czynności, jakie należy wykonać w chwili stwierdzenia NZK.

Z jakich części składa się kurs pierwszej pomocy?

Zazwyczaj kurs składa się z części teoretycznej, w czasie której dokładnie omawia się zespół bezprzyrządowych czynności ratujących życie. Następnie w czasie zajęć praktycznych wiedza zostaje wdrożona i dokładnie przeszkolona na specjalnie w tym celu przygotowanych fantomach. Udział w takim szkoleniu przygotowuje na sytuacje, które mogą się przytrafić każdemu w dowolnym miejscu. Szkolenia na różnych poziomach prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę medyczną.

Wiedza z zakresu metod udzielania pierwszej pomocy jest niezwykle istotna. Dzięki zastosowaniu BLS można w szybkim tempie udzielić pomocy poszkodowanemu i rozpoznać stan NZK. Wdrożenie specjalistycznych zabiegów resuscytacyjnych wielokrotnie zwiększa realne szanse na przeżycie. Czynności zawarte w algorytmie nie są skomplikowane i z powodzeniem może skorzystać z nich osoba niemająca wykształcenia medycznego.

---

Zobacz też:

• NZK, czyli nagłe zatrzymanie krążenia krwi. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) – pierwsza pomoc dla poszkodowanego
• AVPU, ABCDE i SAMPLE – wstępne oceny przy udzielaniu pierwszej pomocy
• Resuscytacja dziecka – jak i kiedy wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową u dzieci i niemowląt? Pierwsza pomoc
• Asystolia – przyczyny, objawy i pierwsza pomoc przy nagłym zatrzymaniu krążenia krwi. Czy defibrylacja przywróci rytm serca?
• Jak wygląda kurs pierwszej pomocy ratownika? Czy można go zrealizować tylko w Centrum Ratownictwa? Poznaj szczegóły KPP!
• Pozycja bezpieczna – jak wygląda pozycja boczna ustalona? Kiedy należy ją stosować?
• Pierwsza pomoc w przypadku wypadku na budowie
• Pierwsza pomoc – jak pomóc poszkodowanemu?