Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, która wynika z zaburzonego wydzielania insuliny, czyli hormonu produkowanego przez trzustkę. Jest to choroba często diagnozowana i uznaje się ją za jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Nieleczona może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji. Dowiedz się, jak są jej objawy oraz jak z nią walczyć!
Cukrzyca to jedna z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych. Wciąż obserwuje się wzrost liczby zachorowań. Światowa organizacja zdrowia określiła nawet tę chorobę mianem pierwszej niezakaźnej epidemii. Na świecie choruje na to schorzenie ponad 380 milionów ludzi, a wielu z nich nie jest świadomych, jakie skutki może mieć zaniedbanie leczenia. Choroba ta może doprowadzić do dużej liczby zaburzeń, uszkodzeń oraz dysfunkcji wielu narządów. W najgorszych wypadkach cukrzyca może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta. Na wczesnych etapach choroby można ograniczyć jej postępy za pomocą odpowiedniej diety oraz wysiłku fizycznego. Jeżeli chcesz poznać objawy, rodzaje i sposoby leczenia cukrzycy, to koniecznie przeczytaj ten artykuł!
Czym jest cukrzyca?
Diabetes mellitius, czyli cukrzyca, swoją nazwę wzięła z łacińskich słów oznaczających „cedzenie wody przez ciało” oraz „słodki jak miód”. Odnoszą się one do objawów, jakie pojawiają się podczas choroby, czyli częstego oddawania moczu i wysokiego stężenia cukru we krwi. Nieprawidłowe stężenie glukozy we krwi jest spowodowane zaburzeniami wydzielania insuliny, czyli hormonu produkowanego przez trzustkę. Sama choroba występuje w trzech różnych typach. Obecnie najczęściej spotykana jest cukrzyca typu 2. Szacuje się, że w Polsce cukrzyków jest około 2 miliony, ale może być ich dużo więcej, ponieważ wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że cierpi na tę przypadłość. WHO szacuje, że na świecie żyje około 280 milionów ludzi chorych na cukrzycę.
Cukrzyca – jakie są jej przyczyny?
Specjaliści twierdzą, że główną przyczyną cukrzycy jest nieodpowiedni styl życia. Szczególnie zwracają uwagę na zbyt małą aktywność fizyczną oraz złą dietę. Prowadzi to do przybierania na wadze. Ryzyko cukrzycy zwiększa się u osób, które nadużywają alkoholu oraz papierosów. Wpływ na wystąpienie cukrzycy mają też uwarunkowania genetyczne. Jeżeli w rodzinie ktoś chorował na cukrzycę, to trzeba zachować ostrożność i prowadzić odpowiedni tryb życia.
Cukrzyca – objawy
Warto znać pierwsze objawy cukrzycy, dzięki temu możliwa będzie szybka reakcja. Nieleczona cukrzyca może mieć bardzo zły wpływ na stan zdrowia i prowadzić do różnych powikłań. Wśród pierwszych objawów można wymienić:
- wzmożone pragnienie;
- częste oddawanie moczu;
- duży apetyt;
- utrata masy ciała;
- osłabienie;
- senność.
Jeżeli zobaczysz u siebie te objawy, to należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Jeżeli potwierdzi on chorobę, to będziesz musiał udać się do poradni diabetologicznej. Tam podjęte zostaną działania nad przejęciem kontroli nad chorobą.
Jakie są typy cukrzycy?
Występuje kilka typów cukrzycy, które opiszemy poniżej.
Cukrzyca typu 1.
Występuje u około 20% pacjentów chorych na cukrzycę. Za jej główną przyczynę uznaje się zniszczenie komórek beta trzustki, które odpowiedzialne są za wydzielanie oraz produkcję insuliny. Ten typ najczęściej spotykany jest u dzieci i młodych ludzi. Nie ma sposobu na jej zapobiegnięcie. W leczeniu podaje się insulinę i zaleca odpowiednią dietę i wysiłek fizyczny
Cukrzyca typu 2.
Najczęściej dotyka osoby starsze. Nie jest ona związana z brakiem insuliny, ale z jej nieprawidłowym działaniem w organizmie, czyli tak zwaną insulinoopornością. W tym typie cukrzycy bardzo często spotykana jest otyłość, na którą cierpi około 80% chorych oraz nadciśnienie tętnicze. Leczy się ją poprzez zastosowanie diety, wysiłku fizycznego oraz leków przeciwcukrzycowych. Część z chorych może z czasem przejść na insulinę.
Cukrzyca typu LADA
Cukrzyca LADA, czyli z języka angielskiego „latent autoimmune diabetes in adults”, przypomina cukrzycę typu 1. Układ odpornościowy produkuje przeciwciała, które działają przeciwko komórkom trzustki produkującym insulinę. Jeżeli duża część komórek beta zostanie zniszczona, to pacjent musi pobierać insulinę z zewnątrz. Na ten typ choruje około 10% cukrzyków po 35. roku życia. Aby ją rozpoznać, konieczne jest stwierdzenie obecności autoprzeciwciał typowych dla cukrzycy typu 1., czyli między innymi anty-GAD.
Cukrzyca monogenowa
Cierpi na nią jedynie około 2 procent cukrzyków. Powstaje w wyniku mutacji, jej ostateczna diagnoza wymaga badania genetycznego. Defekt wydzielania insuliny związany jest z mutacją w DNA mitochondrialnym.
Cukrzyca ciążowa
Występuje po urodzeniu dziecka. Daje bardzo uciążliwe objawy:
- wielomocz;
- napady apetytu;
- wzmożone pragnienie;
- zmęczenie;
- senność;
- zaburzenia widzenia;
- infekcje skóry.
Leczona jest w specjalnych ośrodkach ginekologiczno-diabetologicznych.
Cukrzyca typu 3., cukrzyca wtórna
Jest to grupa cukrzyc, stanowią one około 3% wszystkich występujących postaci cukrzycy. Charakteryzuje się występowaniem dodatkowych zespołów chorobowych i zaburzeń. Wśród jej najczęstszych przyczyn można wymienić:
- stosowanie leków w chorobach układu krążenia;
- choroby gruczołów dokrewnych;
- genetyczne uwarunkowania;
- choroby trzustki.
Powikłania cukrzycy
Cukrzyca to choroba, która w znacznym stopniu może wpłynąć na funkcjonowanie narządów oraz organów. Kontrola i leczenie pozwoli zapobiec powikłaniom. Późna diagnoza lub lekceważenie zaleceń może doprowadzić do bardzo złych konsekwencji, które dzieli się na wczesne (ostre) i późne (przewlekłe).
Wśród wczesnych powikłań wymienia się:
- hipoglikemię, czyli niedocukrzenie, które może doprowadzić do śpiączki glikemicznej i śmierci;
- kwasicę ketonową, która związana jest z nieprawidłowym poziomem cukru we krwi;
- hiperglikemię, podwyższony poziom cukru we krwi, który wynika z barku lub nieprawidłowego leczenia cukrzycy.
Powikłania późne to:
- zawał serca;
- udar mózgu;
- uszkodzenia nerek;
- uszkodzenia stawów;
- uszkodzenia nerwów;
- stopa cukrzycowa.
Rozpoznanie cukrzycy
Do rozpoznania cukrzycy będą niezbędne badania diagnostyczne, dzięki którym będzie można stwierdzić, czy pacjent na pewno cierpi na tę chorobę i jaki jest jej typ. Pierwsze badanie, które jest wykonywane, polega na sprawdzeniu poziomu cukru we krwi. Osoba badana musi być na czczo, żeby wynik był niezaburzony. Drugim badaniem jest test obciążenia glukozą. W jego trakcie określa się poziom glukozy wraz z tolerancją na glukozę, która jest przyjmowana doustnie.
Leczenie cukrzycy
Leczenie cukrzycy polega na normowaniu poziomu cukru i zapobieganiu powikłaniom. W przypadku cukrzycy typu 1. pacjent przyjmuje insulinę. Aby utrzymać właściwą glikemię, potrzebna jest samokontrola pacjenta. Musi on często mierzyć poziom cukru, regularnie przyjmować insulinę. Niezbędna będzie także odpowiednia dieta i wysiłek fizyczny.
W cukrzycy typu 2. ważna jest edukacja pacjenta i jego zaangażowanie w proces leczenia. Leczenie wymaga zdrowego trybu życia i zmiany nawyków żywieniowych. Ważny jest także odpowiedni wysiłek fizyczny. W cukrzycy typu 2. pacjent przyjmuje leki doustne, ale jeżeli będzie to niewystarczające, to wdraża się leczenie insuliną.
W jaki sposób uniknąć cukrzycy?
Czasami nie ma sposobu, żeby uniknąć tej choroby. Niektórzy pacjenci mają po prostu genetyczną skłonność do zachorowania na tę chorobę. Oto sposoby na zmniejszenie ryzyka zachorowania:
- zdrowa dieta;
- unikanie nadmiaru składników odżywczych;
- aktywny tryb życia.
Cukrzycy powinni mieć zbilansowaną dietę. Powinna ona składać się w równym stopniu z węglowodanów, białek i tłuszczów. Ważne są także odpowiednio dopasowane porcje i regularność spożywania posiłków. Najlepiej zasięgnąć w tej kwestii porad dietetyków i diabetologów, którzy mają szeroką wiedzę i doświadczenie.
Hipoglikemia – czym jest?
Można powiedzieć, że hipoglikemia jest odwrotnością cukrzycy. Inaczej nazywana jest niedocukrzeniem. Schorzenie to oznacza zbyt niski poziom glukozy we krwi w naczyniach krwionośnych. Najczęściej występuje u osób zmagających się z cukrzycą typu 1.lub 2., ale też u kobiet mających cukrzycę ciążową, noworodków oraz upacjentów z guzem trzustki. Hipoglikemia to powikłanie leczenia cukrzycy, które może stanowić zagrożenia życia pacjenta. W przypadku braku leczenia może dojść o drgawek, śpiączki i ostatecznie śmierci pacjenta.
Cukrzyca jest chorobą coraz częściej spotykaną. Ze względu na możliwe powikłania diabetycy powinni bardzo dokładnie przestrzegać zaleceń diabetologa.
Zobacz też:
- Niedobór insuliny – czy to cukrzyca? Poznaj charakterystyczne objawy
- Zioła na obniżenie cukru – co warto stosować przy cukrzycy? Poznaj zioła na cukrzycę obniżające poziom cukru we krwi!
- Badania na cukrzycę – jakie wykonać, by rozpoznać tę podstępną chorobę?
- Ozempic – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane. Kto może zażywać lek Ozempic? W jakim celu się go stosuje? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży?
- Cukrzyca ciążowa a zdrowie matki i dziecka. Jak radzić sobie z cukrzycą w ciąży?
- Schorzenie XXI wieku, czyli glikemia. Czym jest i jakie są normy glikemii?
- Złe odżywianie – do czego może doprowadzić niewłaściwa dieta?
- Niedobór cukru we krwi – czym grozi zbyt niski poziom glukozy? Objawy, skutki i sposoby leczenia
