Na pewno wiesz, że twoja dieta powinna być bogata w magnez, sód, wapń i potas. Czy zastanawiałeś się jednak, jaki wpływ na funkcjonowanie twojego organizmu mają te pierwiastki? Czym objawia się niedobór elektrolitów? Dowiedz się, w jakich procesach biorą udział elektrolity i dlaczego tak ważne jest regularne nawadnianie organizmu.
Jaką rolę pełnią elektrolity w twoim organizmie?
Pod pojęciem elektrolitów kryją się pierwiastki, które dobrze znasz z lekcji chemii. Choć organizm potrzebuje ich w bardzo niewielkich ilościach, to ich obecność jest kluczowa dla zdrowia. To od nich zależy, w jaki sposób będzie funkcjonowała gospodarka wodno-elektrolitowa organizmu. Wpływają na pracę serca, mózgu, a przede wszystkim na przekazywanie impulsów w układzie nerwowym.
Jakich elektrolitów potrzebuje organizm?
Elektrolity, których potrzebuje twój organizm, to:
- sód – jest najważniejszym składnikiem osocza, to od niego zależy prawidłowe ciśnienie krwi, a także utrzymanie równowagi osmotycznej; wraz z potasem ma także wpływ na przewodzenie impulsów nerwowych;
- potas – działa odwrotnie niż sód – zmniejsza ilość płynów zewnątrzkomórkowych, a dodatkowo reguluje pH komórek i przede wszystkim – odpowiada za poprawne skurcze mięśnia sercowego;
- wapń – oprócz tego, że jest ważnym budulcem kości i zębów, wpływa na proces krzepnięcia krwi;
- magnez – działa podobnie jak wapń, a dodatkowo odpowiada za przebieg procesów metabolicznych – stanowi katalizator dla wielu enzymów;
- jony chlorkowe i fosforanowe o ładunku ujemnym, które kontrolują gospodarkę wodno-elektrolitową i odpowiadają za równowagę kwasowo-zasadową w organizmie.
Czy to niski poziom elektrolitów w twoim organizmie? Poznaj charakterystyczne objawy!
W przypadku braku elektrolitów objawy mogą być trudne do rozpoznania, zwłaszcza jeśli odwodnienie towarzyszy infekcji lub biegunce. Pierwszym sygnałem, który powinien cię zaalarmować, jest ciągłe uczucie pragnienia i suchości w ustach. Jeśli nie zadbasz o odpowiednie nawodnienie organizmu, mogą się u ciebie pojawić kolejne objawy związane z niedoborem elektrolitów:
- skurcze i ból mięśni;
- zaburzenia rytmu serca i skoki ciśnienia;
- uczucie osłabienia;
- obrzęki kończyn;
- nudności i zawroty głowy;
- biegunka.
Jeśli podejrzewasz u siebie stały niedobór elektrolitów, warto zgłosić się do lekarza. Może on zlecić wówczas wykonanie jonogramu – badania, które sprawdza poziom poszczególnych jonów w organizmie.
Kiedy najczęściej pojawia się niedobór elektrolitów?
Są sytuacje, w których trudno zapobiec nadmiernej utracie elektrolitów. Mowa tu przede wszystkim o wysokich temperaturach i uprawianiu sportów – wówczas cenne pierwiastki są usuwane z organizmu wraz z potem. Na szczęście takie przypadki nie są groźne. U osób zdrowych można łatwo uzupełnić poziom elektrolitów w organizmie.
Przyczyny niedoboru elektrolitów
Poważniejsze konsekwencje może mieć niski poziom elektrolitów spowodowany chorobami lub niewłaściwym trybem życia. Najczęstszymi przyczynami niedoboru elektrolitów są:
- choroby układu pokarmowego, którym towarzyszą wymioty lub biegunka;
- spożywanie alkoholu – objawy tzw. kaca w kolejnym dniu wynikają właśnie z odwodnienia;
- stosowanie niektórych leków o ubocznym działaniu moczopędnym;
- restrykcyjne diety, ubogie w składniki odżywcze zawierające elektrolity;
- infekcje, którym towarzyszy wysoka gorączka.
Jak szybko uzupełnić poziom elektrolitów?
Na co dzień nie ma potrzeby szczególnego dbania o poziom elektrolitów w organizmie. Osoby stosujące bogatą, zróżnicowaną dietę i pijące duże ilości wody mogą być pewne, że ilość potasu, wapnia czy magnezu w ich organizmie jest właściwa. Jak uzupełnić ilość magnezu, wapnia, potasu, sodu do odpowiedniego poziomu? Najlepszym środkiem jest po prostu… picie wody. Może to być woda mineralna o wysokim stopniu mineralizacji, ale równie dobrze sprawdzi się zwykła woda z kranu. Nie powinna być filtrowana – w przypadku niektórych filtrów proces ten usuwa z niej cenne jony.
Co, gdy picie wody nie wystarcza?
Przy poważniejszym odwodnieniu picie wody może nie wystarczyć (choć nie powinno się wówczas rezygnować z picia dużych ilości płynów). W takich sytuacjach warto zastosować płyny nawadniające. Niedobór elektrolitów uzupełnia się za pomocą rozpuszczalnych w wodzie saszetek, zawierających łatwo przyswajalne jony oraz glukozę. Na uzupełnianie niedoboru elektrolitów powinno zwracać się szczególną uwagę podczas upałów i wysiłku fizycznego. Oprócz dużych ilości wody warto wówczas spożywać napoje izotoniczne. Nie muszą być to produkty ze sklepu – taki napój łatwo przyrządzisz samodzielnie. Do wody dodaje się sok z cytryny, miód i szczyptę sol
Niedobór elektrolitów może mieć negatywny wpływ na samopoczucie i zdrowie. Dlatego tak ważne jest, aby dbać o odpowiednie nawodnienie. Zapobiegać brakowi elektrolitów i objawom z tym związanym możesz także na co dzień. Kluczowe jest tu stosowanie właściwej diety zawierającej produkty bogate w sód, magnez, wapń i potas: pomidory, migdały, banany, pestki dyni, suszone morele.
Zobacz też:
- Czy istnieje lek na kaca? Jak szybko stanąć na nogi po zakrapianym wieczorze?
- Niedobór potasu – objawy i skutki. Co trzeba jeść, by uzupełniać potas w organizmie?
- Czym grozi niedobór magnezu? Ten „pierwiastek życia” jest niezbędny dla twojego ciała i umysłu!
- Czy niedobór sodu jest niebezpieczny? Dowiedz się, jak objawia się brak tego pierwiastka
- Niedobór testosteronu – czy to zaburzenie można leczyć?
- Zioła na obniżenie potasu – jak leczyć hiperkalemię?
- Niedobór jodu – jakie konsekwencje mogą spotkać osoby z brakiem jodu w organizmie?
- Niedobór wapnia – jakie są jego objawy i skutki? Dowiedz się, jak im skutecznie zapobiegać
