Dychawica oskrzelowa – jak leczyć tę przewlekłą chorobę dróg oddechowych u dzieci i dorosłych?

Nasilenie i częstotliwość występowania objawów astmy różnią się w zależności od pacjenta. W każdym wypadku, choroba ta jest dość uciążliwa. Czasem może stanowić nawet zagrożenie życia. Skąd bierze się dychawica oskrzelowa? Jak można ją leczyć? Czy da się z nią żyć? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej.

Astma i dychawica – czy to to samo?

Jest to choroba przewlekła, objawiająca się napadowymi dusznościami wydechowymi. Dychawica oskrzelowa to inna nazwa tego samego schorzenia – astmy. Może być ona spowodowana różnymi czynnikami. Należą do nich infekcje wirusowe, bakteryjne, a nawet po prostu przewlekły stres. Dychawica oskrzelowa powoduje duże utrudnienia w oddychaniu. Jest nieuleczalna i powoduje nieodwracalne zmiany w organizmie. 

Astma (dychawica) skutkuje ograniczeniem wydolności dróg oddechowych. Spowodowane jest to niekontrolowanymi skurczami oskrzeli. Gromadzi się w nich gęsty śluz, który jest czasem wypluwany podczas ataku. 

Dychawica oskrzelowa w świetle statystyk 

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dychawica oskrzelowa dotyka aż 235 milionów osób na całym świecie. Odsetek chorujących różni się w poszczególnych krajach; wynosi on pomiędzy 2 a 30%. Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce podaje, że 4 miliony Polaków choruje na astmę, w tym 11% dzieci poniżej 14. roku życia i 9% osób dorosłych. 

Rodzaje dychawicy

Istnieje kilka sposobów klasyfikowania astmy. Naukowcy robią to biorąc pod uwagę jej etiologię, stopnie ciężkości oraz reakcję pacjenta na leczenie. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje dychawicy z pierwszego podziału:

• dychawica alergiczna – spowodowana uczuleniem. Ma ona pochodzenie z zewnątrz i jest reakcją układu odpornościowego na konkretne substancje;
• dychawica niealergiczna – tzw. wewnątrzpochodna, nie jest ona zależna od żadnych czynników zewnętrznych;
• dychawica zawodowa – powstaje wskutek długotrwałego narażenia na różne szkodliwe czynniki. Często dotyka pielęgniarki, rolników, osoby sprzątające, malarzy i ludzi mających kontakt z zanieczyszczonym powietrzem.

Przebieg astmy, czyli dychawica sporadyczna i przewlekła 

Przebieg choroby jest bardzo indywidualny. Dychawicę oskrzelową dzieli się na sporadyczną oraz przewlekłą: lekką, umiarkowaną i ciężką. Żadna z nich nie jest całkowicie uleczalna. W zależności od tego, jak twój organizm reaguje na chorobę i jej leczenie, możesz cierpieć na astmę:

• w pełni kontrolowaną – utrudnia życie raczej tylko w niewielkim stopniu, a objawy nie występują codziennie;
• częściowo kontrolowaną – cierpisz na ten rodzaj astmy, jeżeli musisz sięgać po leki ratunkowe częściej niż 2 razy w tygodniu;
• niekontrolowaną – jeśli objawy dychawicy oskrzelowej są częste i znacznie utrudniają ci codzienne funkcjonowanie.

Dychawica oskrzelowa – objawy

Najbardziej charakterystyczne objawy dychawicy oskrzelowej to świszczący oddech i natarczywy kaszel. Do symptomów astmy należą także:

• dokuczliwa, męcząca duszność – jest to spowodowane kurczeniem się oskrzeli. Najbardziej odczuwalna jest z samego rana, wieczorem i w nocy oraz po intensywnym wysiłku;
• ucisk w klatce piersiowej;
• niska wydolność wysiłkowa;
• obrzęk błony śluzowej.

Napady dychawicy ustają często dopiero po podaniu odpowiedniego lekarstwa. Mogą one pojawiać się i znikać, czasem na dość długi czas. Nie zmiania to jednak faktu, że stan zapalny oskrzeli nie ustępuje.

Oprócz tych typowych dolegliwości, możesz odczuwać też inne, mniej oczywiste objawy dychawicy oskrzelowej. Należą do nich: niepokój, senność i rozdrażnienie. Nasilają się one szczególnie wśród pacjentów, których ataki duszności często budzą w nocy. Jeśli cierpisz na astmę alergiczną, może towarzyszyć jej także zapalenie spojówek lub nieżyt nosa. Nie są to objawy dychawicy, aczkolwiek często idą one z nią w parze.

Dychawica oskrzelowa – diagnoza 

Im wcześniej rozpoczniesz leczenie dychawicy oskrzelowej, tym lepiej.  Choć nie da się jej całkowicie wyleczyć, jak najbardziej da się z nią żyć i normalnie funkcjonować.

Lekarze zajmujący się diagnostyką i leczeniem astmy to pulmonolodzy. Jeżeli odczuwasz jakiekolwiek problemy z oddychaniem, koniecznie jak najprędzej udaj się do takiego specjalisty. Wizyta rozpoczyna się zwykle wywiadem i konsultacją. Na tym etapie powinieneś dostarczyć lekarzowi wszelkich informacji, które mogą mieć cokolwiek wspólnego z chorobą. Postaraj się dokładnie przedstawić swoją sytuację.

Szczegółowa diagnostyka dychawicy oskrzelowej nie kończy się jednak na tym etapie. Lekarz może zalecić ci wykonanie jednego lub kilku z poniższych badań:

• PEF – szczytowy przepływ wydechowy;
• spirometria – pomiar objętości i pojemności płuc oraz przepływu powietrza w płucach i oskrzelach;
• FEV1 – badanie natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej;
• FVC – ocena natężonej pojemności życiowej;
• w przypadku podejrzeń o dychawicę alergiczną, wykonuje się także punktowe testy alergiczne i laboratoryjne badania przeciwciał IgE w surowicy.

Dychawica oskrzelowa (astma) – leczenie

Leczenie dychawicy oskrzelowej rozpoczyna się po diagnozie i ocenie twojego indywidualnego przypadku. Mimo, że nie da się jej całkowicie wyleczyć, stosowanie się do zaleceń pulmonologa znacznie ułatwia życie z astmą. 

Do leczenia dychawicy oskrzelowej najczęściej wykorzystuje się tzw. glikokortykosteroidy wziewne. Za tą trudną nazwą kryją się substancje skutecznie łagodzące astmatyczne stany zapalne. Zmniejszają one również częstotliwość ataków dychawicy. Niekiedy lekarz może zalecić stosowanie beta2-mimetyków, metyloksantyny lub leków przeciwcholinergicznych. 

Warto pamiętać, że kuracja nie kończy się na samych lekach. Leczenie dychawicy oskrzelowej jest zdecydowanie bardziej skuteczne, jeśli zmienisz swoje nawyki. Palenie papierosów przez astmatyków jest całkowicie zabronione. Staraj się też unikać wszelkich czynników uczulających. Ogólnie rzecz biorąc, odradza się przebywania w zanieczyszczonym powietrzu oraz nadwyrężania układu oddechowego.

Jeżeli została u ciebie zdiagnozowana astma (dychawica), postaraj się nie popadać w panikę czy negatywne myślenie. Choć nieuleczalna, dychawica oskrzelowa wcale nie oznacza krótszego lub gorszego życia. Skonsultuj się z lekarzem pulmonologiem, który wybierze dla ciebie najbardziej skuteczne leczenie astmy.

---

Zobacz też:

• Astma oskrzelowa – czym jest i jak ją leczyć?
• Astma – objawy, przyczyny i leczenie. Wszystko, co należy wiedzieć o astmie oskrzelowej!
• Pulmicort – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane. W jakich sytuacjach można podać Pulmicort? Czy jest to lek bezpieczny dla dzieci?
• Układ oddechowy człowieka — budowa, funkcje, najczęstsze choroby
• Ketonal – co to jest i do czego służy? W jaki sposób dawkować Ketonal? Przeciwwskazania i skutki uboczne
• Czym jest Nebbud? Sprawdź, do czego służy preparat Nebbud. Dawkowanie, skutki uboczne i środki ostrożności
• Ventolin – zastosowanie, dawkowanie, działania niepożądane. Kto może zażywać lek Ventolin? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i karmiących piersią?
• Budezonid to lek wykazujący silne działanie przeciwzapalne. Jak przebiega inhalacja z jego wykorzystaniem?